Međunarodni festival KotorArt, u okviru Pjace od filozofa organizovao je dvije noći sa izuzetnim predavačima, prof. dr Đurom Šušnjićem i prof. dr Čedomirom Čupićem.
Prve noći Pjace od filozofa tema se ticala kulture sjećanja gdje su se istaknuti univerzitetski profesori prisjetili lika i djela renesansnih ličnosti našeg prostora – prof. dr Ratka Božovića i Don Branka Sbutege oblikovanih kroz dvije teme: Ratko Božović kao osobena pojava u našoj kulturi i Don Branko Sbutega – svjedok naših zabluda.
Pažljivo osmišljena predavanja, bogata mudrošću i važnim poukama, nisu sadržala samo činjenice iz bogatih biografija Ratka Božovića i Don Branka Sbutege već su plijenila i emocijama i ličnim iskustvima sa značajnim intelektualcima, čije će misli i djela još mnogo godina živjeti i biće utkani u buduće generacije.
Razmišljajući o svom najvećem prijatelju Ratku Božoviću, Đuro Šušnjič je istakao:
-Ratko Božović je još za života postao legenda, jer je ostavio duboke tragove na gotovo svim poljima ljudskog duha i na sve oko sebe: kao kritički mislilac, kao dijete duhovnih igara, kao tragač za dokolicom, kao zaljubljenik u aforizam, kao učitelj brojnih generacija studenata, kao prijatelj, kao borac za visine i veličine duha.
Pobunjenik protiv lijenjog duha, izvršio je preokret u načinu mišljenja: od prirode i društva prema kulturi, pri čemu je kultura proces oplemenjivanja ljudske prirode.
Kultura je hram otvorenih prozora, ali mi i dalje živimo u mračnom vremenu – a kad je ovdje bilo čistog svijetla?-.
Druga noć Pjace od filozofa bila je rezervisana za temu “Identitet i promjena”.
-Kad je riječ o identitetu, može se govoriti o tri osnovna oblika. Lični identitet podrazumijeva osjećanje identiteta, svijest da se od svih drugih razlikujem u nečemu.
KotorArt Pjaca od filozofa
Grupni identitet svodi se na identifikaciju sa nekom društvenom grupom. Ako je poistovećivanje sa grupom potpuno, onda je riječ o asimilaciji.
Građanski (zajednički, univerzalni, ljudski) identitet podrazumijeva usvajanje zajedničkih vrijednosti i normi: iznad svih razlika koje nas dijele stoje vrijednosti i norme koje nas povezuju!
Identitet se moćno ispoljava kada je ugrožen – braniš ga, što znači da imaš određenu sliku o sebi. Promijena razara identitet, identitet odbacuje promenu-istakao je Đuro Šušnjić, u okviru uvodnog dijela svog predavanja,
Zainteresovana publika, nakon predavanja obje noći imala je priliku da postavlja pitanja.
Prostor dvorišta Kreativnog haba u Kotoru, nekadašnjeg zatvora bio je idealan i vrlo inspirativan predavačima i publici podsjećajući na grčku agoru, odnosno javni prostor namjenjen živoj raspravi, diskusiji i razmjeni mišljenja.
Obje večeri sa uvaženim profesorima su tonski zabilježene i biće objavljene na sajtu i društvenim mrežama KotorArta.
Međunarodni festival KotorArt održava se 23. put, od 13. jula do 14. avgusta.
Svega je četiri sedmice do početka najvećeg kulturnog spektakla u Herceg Novom, Boki, Crnoj Gori i Jugoističnoj Evropi. Nakon objave kompletnog festivalskog programa, te fantastične liste muzičkih izvođača, Hercegnovski Strip Festivlžal (HSF) i listu specijalnih gostiju osamnaestog izdanja najpoznatije manifestacije posvećene devetoj umjetnosti koja će se održati na više lokacija u Herceg Novom i Boki Kotorskoj od 6. do 11. septembra.
Nastavak saradnje sa Ambasadama Slovenije i Španije, u naš grad dovode sjajne Damijana Stepančića i Đordija Taragonu (Jordi Tarragona), dok po prvi put na našem festivalu ugošćavamo i gosta iz Češke, i to izuzetnog Matjaša Namaja (Matyas Namai).
Damijan Stepančić je akademski slikar, illustrator i strip crtač koji nam dolazi iz Ljubljane. Profesor je na likovnoj akademiji, učesnik više bienala i dobitnik mnogih nagrada kao što su Smrekarova plaketa ili Levstikova nagrada, da pomenemo samo neke. Rano se posvetio ilustraciji literature za mlade te je u svojoj karijeri ilustrovao preko stotinu knjiga, udžbenika, vježbanki, slikovnica, a sa svojom suprugom Lucijom koautor je desetina cijenjenih stripskih naslova. Odlikuje ga snažan umjetnički izražaj u kojem je primjetan uticaj njegovog slikarstva na strip stvaralaštvo. Neki od njegovih poznatih naslova su “Baraga”, “Strip Kolumne”, “Živalska Kmetija”, “The Tempter”, a sarađivao je i sa magazinima poput Albert, Playboy, Nova i Literatura.
Đordi Taragona je visoko cijenjeni španski strip umjetnik poznat po svom radu za najveće američke izdavačke kuće kao što su DC Comics, Marvel, Dark Horse, IDW, Zenescope i Valiant. U svojoj karijeri je radio na praktično svim zadacima kada je strip u pitanju, kao crtač, tušer, i illustrator naslovnih strana. Njegova radna biografija uključuje crtanje Osvetnika, Žene mačke, X ljudi, Crvene kapuljače, Manowara, Fleša, Zelenog Fenjera, Sokolovog Oka, Crnog Adama, Tin Titana i mnogih drugih najpoznatijih junaka superherojskog stripa. Trenutno, paralelno radi na nekoliko projekata za Zenescope i DC Comics, te je jedan od omiljenih autora na stripovskim konvencijama širom svijeta.
Matjaš Namai je vrlo talentovani strip crtač iz Češke koji je pažnju regionalne javnosti privukao sjajnim radom na strip adaptaciji Orvelovog djela “1984” koja je objavljena u izdanju beogradske izdavačke kuće “Darkwood”. Izuzetan je stvaralac vrlo specifičnog stila vizuelnog pripovijedanja. U svijet stripa probio se odličnim ostvarenjem “Černobil – Pad Atomgrada”, da bi nastavio sa nizom ostvarenja kao crtač ili illustrator naslovnica za “D.I.E. Corp”, “Kapsy”, “Mistr Sao-Linu”, “Lopov milenijuma”, “Ironični aplauz” i druge. Vrlo je uspješan i kao illustrator popularnih knjiga za djecu, te se bavi i oslikavanjem murala i crtanjem knjiga snimanja.
Tako sa ovom trojicom svjetskih zvijezda strip stvaralaštva, uz dobitnike Ajzner nagrada sjajnih američkih umjetnika Džil Tompson (Jill Thompson) i Džin Ha (Gene Ha), te velikih majstora iz Italije Tanina Liberatorea (Tanino Liberatore) i Matea Alemana (Matteo Alemanno), kao i Erika Herengela (Éric Hérenguel) iz Francuske, Anje Morozove (Anya Morozova) iz Estonije, te iz Meksika Toni Sandoval (Tony Sandoval) i Jildiraj Činar (Yildiray Çınar) iz Turske, Hercegnovski strip festival u godini svoga punoljetstva potvrđuje epitet kulturološkog čuda koje su mu nadenuli svjetski umjetnici tokom svog boravka u Herceg Novom, zaokružujući listu specijalnih gostiju koji će u Boki provesti šest dana uz još vise od stotinu najvećih umjetnika devete umjetnosti koji se svake godine vraćaju u Crnu Goru na omiljeni festival.
Sektor za operativu u oblasti inspekcijskog nadzora Poreske uprave, tokom ljetnje turističke sezone pojačao je aktivnosti na praćenju regularnosti poslovanja poreskih obveznika koji sezonski obavljaju djelatnost, sa posebnim fokusom na ugostiteljsku i trgovinsku djelatnost.
U periodu 1. maja do 4. avgusta 2024. godine, poreski inspektori su izvršili 2.317 provjera regularnosti poslovanja poreskih obveznika i utvrdili nepravilnosti kod 322 poreskog obveznika.
Po tom osnovu izdato je 437 prekršajnih naloga, sa ukupno izrečenim novčanim kaznama u iznosu od 1.460.400 eura.
Zaduženje po osnovu izrečenih novčanih kazni iznosi 852.793 eura, od čega je naplaćeno 700.093 eura ili 82 odsto. Naplata po osnovu novčanih kazni, odnosi se na poreske obveznike koji su prihvatili prekršajnu odgovornost i platili izrečene kazne u roku od 8 dana, njih 249 (umanjene za trećinu po Zakonu o prekršajima).
U izvještajnom periodu, kod 17 poreskih obveznika je izrečena mjera privremene zabrane obavljanja djelatnosti.
Utvrđene nepravilnosti odnose se na neevidentiranje prometa roba i usluga na zakonom propisan način, neuplaćivanje pazara u iznosu koji prelazi visinu blagajničkog maksimuma, neprijavljivanje zaposlenih i obavljanja djelatnosti bez opšte poreske registracije.
Poreska uprava u kontinuitetu prati regularnost poslovanja poreskih obveznika, kako kontrolama sveobuhvatnog knjigovodstva tako i provjerama pojedinih segmenata njihovog poslovanja.
Za sve obveznike kod kojih se utvrdi neregularno poslovanje poreski inspektori primjenjuju propisane kaznene mjere, od izcricanja prekršajnih naloga do privremene zabrane obavljanja djelatnosti i zatvaranja objekata
Crnoj Gori je potrebna nova krovna strategija za razvoj turizma preko koje će konkretne mjere dati jasnu mapu puta u toj oblast, saopštila je ministarka turizma Simonida Kordić na sastanku sa predstavnicima hotelske industrije.
Na sastanku se, kako je saopšteno iz resornog Ministarstva, razgovaralo o problemima sa kojima se suočavaju hoteli, tekućoj turističkoj sezoni i poboljšanju Crne Gore kao turističke destinacije.
Kordić je istakla značaj sastanka za unapređenje poslovanja hotela, što je od velike važnosti za uspješne turističke sezone.
Ona je naglasila da je formiranje Ministarstva turizma kao zasebnog resora od velikog značaja, posebno jer je turizam glavna privredna grana u Crnoj Gori iz koje dolazi značajan dio državnih prihoda.
“Potrebna je izrada krovne strategije za razvoj turizma preko koje će konkretne mjere dati jasnu mapu puta u ovoj oblasti. Neophodna je i nova zakonska regulativa jer postojeća nije u skladu sa trenutnim potrebama turističkog sektora”, rekla je Kordić.
Ona je objasnila da se određene aktivnosti mogu kratkoročno sprovesti, dok druge zahtijevaju strateški pristup.
Na takav način će se, kako je navela Kordić, otkloniti specifične prepreke za bavljenje turizmom, što znači veći broj turista i više prihoda.
Kordić je istakla važnost sagledavanja turističke ponude u odnosu na druge destinacije i prepoznavanja prednosti koje Crna Gora svakako ima uz inovirano brendiranje i odgovarajuće kampanje na tržištu.
Iz Ministarstva turizma su kazali da su hotelijeri tokom sastanka iznijeli svoje stavove i predloge za različite reforme u resoru turizma, gdje bi saradnjom sa Ministarstvom unaprijedili turističku ponudu, a samim tim poboljšali hotelsko poslovanje.
Sagovornici su se saglasili da postoje mnoga pitanja na kojima treba raditi i zajedničkim snagama doći do najboljih rješenja.
“Naglasili su da upravo ovakav pristup u radu donosi pozitivne rezultate i posledično dovodi do uspješne turističke sezone”, navodi se u saopštenju.
Kapetan Niksa Truš - Juznodalmatinska 44. - foto JK Orsan - regate.com.hr
1 od 8
SY Chita SY - foto JK Orsan - regate.com.hr
SY Chita SY - foto JK Orsan - regate.com.hr
Juznodalmatinska 44. - foto JK Orsan - regate.com.hr
SY Bokeljka - foto JK Orsan - regate.com.hr
Juznodalmatinska 44. - foto JK Orsan - regate.com.hr
SY Chita SY - foto JK Orsan - regate.com.hr
SY Stravaganza - foto JK Orsan - regate.com.hr
Kapetan Niksa Truš - Juznodalmatinska 44. - foto JK Orsan - regate.com.hr
Popularna ljetna regata, koja se tradicionalno održava prvog vikenda avgusta, 44. Južnodalmatinska regata krstaša, održana je protekle sedmice u organizaciji JK “Orsan“ iz Dubrovnika, koji je ove godine proslavio 90 godina postojanja.
Regata svake godine okupi 40-tak domaćih i stranih posada kako regatnih, tako i porodičnih krstaša. Povijest Južnodalmatinske regate počela se pisati 1981. godine.
Na ovogodišnjoj regati su učestvovali i jedriličari iz Boke Kotorske.
Juznodalmatinska 44. – foto JK Orsan – regate.com.hr
Regata se tradicionalno jedri tri dana za redom (u tri etape) i pokriva regiju Južne Dalmacije, od Orebića na Pelješcu, otoka Korčule i Mljeta, priobalnog mjesto Slano. Svaka etapa jedrenja je krunisana druženjem i večerom na obali u drugom mjestu, dok je završna svečanost krunisana dodjelom nagrada u Dubrovniku.
Ove godine, Boka Kotorska je imala tri učesnika na regati, kapetana Nikšu Truša iz Kotora, sa svojom jedrilicom ‘Chita’ (model Amon, dužine 9.4 metara) koja se plasirala je na 4. mjestu u relevantnim grupama. Društvo kako u navigaciji tako i u regati su mu pravili Frano Tripović i Anton Luković iz JK Delfin Tivat.
SY Chita SY – foto JK Orsan – regate.com.hr
U regati je učestvovala i jedrilica ‘Bokeljka’ iz Rijeke (model J 92S dužine 9.1 metara), u vlasništvu kapetana Nika Vuksanovića, koja je osvojila 1. mjesto u svojoj Open grupi.
Inače, regata se jedri u dvije kategorije: Open – otvorenoj kategoriji gdje su svi brodovi ravnopravni. Prvo mjesto u Open kategoriji uzima brod sa najbržim vremenom ulaska u cilj u svim sabranim etapama jedrenja.
Druga kategoria je ‘ORC’ gdije se brodovi koji posjeduju ORC sertifikat klasifikuju i boduju po pravilima Evropskog jedriličarskog šampionata, uračunavajući veličine to jest dužine jedrilica, njihovu težinu, površinu jedara, sa ili bez unutrašnjeg motora, kao i mnogi drugi faktori, stvarajući time ravnopravnije uslove jedrenja za sve učesnike, bez obzira na tip ili godište plovila.
SY Bokeljka – foto JK Orsan – regate.com.hr
Jedrilice iz obije kategorije su dalje razvrstane u manje grupe po dužini broda (LOA – Length over all). Zasebno se dodijeljuje i nagrada sa prelaznim peharom za brod sa najbržim vremenom jedrenja, van prethodno pomenutih kategorija i grupa.
Južnodalmatinska regata je jedna od najpoznatijih ljetnjih regata ovog dijela Jadrana, i njen broj učesnika se krećao i do preko 60 ranijih godina. Na regati je ove godine učestvovalo oko 35 brodova najrazličitijih modela, veličina ali i posada.
Neke od prvoplasiranih jedrilica na ovoj regati su učestvovale na ovogodišnjoj i prošlogodišnjoj regati Fašinadi u Boki Kotorskoj, podstičući time razvoj krstaškog jedrenja i na prostoru Crne Gore. Poseban pomen medju njima zaslužuju jedrilice ujedno sačinjene prvenstveno od perspektivnih mladih posada: SY (Sailing Yacht – jedrilica) Stravaganza – model Stravaganza 42 vrlo unikatnog dizajna kao i performansi, kao i SY Dubrovnik – model Enavigo 38, kojom je jedrila striktno vrlo mlada ekipa momaka i djevojaka iz Dubrovnika.
Direktor Uprave policije, Zoran Brđanin je u nastavku aktivnosti – obilazaka teritorijalnih organizacionih jedinica i lokalne samouprave, danas održao radni sastanak sa predsjednikom Opštine Kotor Vladimirom Jokićem. Sastanku je prisustvovao i načenik Odjeljenja bezbjednosti Kotor, Miloš Ašanin.
Povod sastanka je intenziviranje saradnje Uprave policije sa lokalnim samoupravama u cilju unaprijeđenja komunikacije i postizanja efikasnijih rezultata kada je u pitanju stvaranje povoljnog i bezbjednog ambijenta za život i rad građana kao i turista koji borave u Kotoru.
Brđanin je istakao značaj kontinuirane saradnje i zajedničkog djelovanja i aktivnosti usmjerenih na izazove i rizike turističke sezone, imajući u vidu broj domaćih i stranih posjetilaca u Kotoru.
“U tom kontekstu je naglašena i potreba jačanja komunikacije i saradnje radi rješavanja zajedničkih problema”, saopšteno je iz UP.
Sagovornici su razgovarali o aktuelnim izazovima sa bezbjednosnog aspekta kao i prioritetnom rješavanju problema sa kojima se Opština suočava u ovom trenutku.
Kotor – foto Boka News
Uprava policije u toku ljetnje turističke sezone, na osnovu raspoloživih kapaciteta, angažuje službenike iz drugih organizacionih jedinica kao ispomoć u primorskim opštinama uključujući Kotor.
“Cilj i zadatak Uprave policije je servisna orijentisanost građanima i turistima koji borave u Crnoj Gori, te su shodno tome razmatrani konkretni koraci u cilju rješavanja problema od značaja za građane Kotora i turiste”, navodi se.
Između ostalog je dogovoreno dodatno angažovanje službenika Uprave policije na rješavanju saobraćajnih gužvi u Kotoru, kao i zajedničko angažovanje opštinskih službi i službi policije sa ciljem prevencije i sankcionisanja ugostiteljskih i drugih objekata i lica kojima je zabranjeno usluživanje alkohola maloljetnim licima doprinoseći kreiranju odgovornog i senzibilnog ambijenta usmjerenog na poštovanje zakona i zaštitu ranjive kategorije društva.
Dodatno, u koordinaciji sa opštinskim organima, službenici Uprave policije će posebnu pažnju usmjeriti na planske aktivnosti u cilju suzbijanja ulične prodaje, držanja i stavljanja u promet opojnih droga.
“U sklopu zajedničkih aktivnosti, biće uloženi dodatni napori u rješavanju aktuelnog problema prilaza Perastu imajući u vidu saobraćajne gužve koje se uglavnom ogledaju u otežanom prilazu gradu duž magistralnog puta zbog parkiranih kolona automobila”, ističe se u saopštenju.
Jedan od zaključaka je neophodnost uvođenja efikasnijih i bržih komunikacionih kanala službi zaduženih za zaštitu i spašavanje u okviru Opštine Kotor i službi Uprave policije zaduženih za održavanje javnog reda i mira.
U završnom dijelu sastanka dogovoreno je intenziviranje saradnje na svim nivoima posebno u dijelu realizacije aktuelnih zajedničkih projekata i rješavanju izazova sa kojima se Opština suočava, kao i planiranju budućih pravaca djelovanja.
Impozantno otvaranje Rubix festivala upriličeno je sinoć na Synchro pozornici u Porto Montenegru. Na početku otvaranja prisutnima se obratila ministarka za kulturu i medije dr Tamara Vujović i poručila da je Rubix festival platforma koja okuplja svjetski poznate umjetnike i talente iz različitih oblasti.
“Ovaj festival predstavlja prostor gdje ćemo se inspirisati i povezati jer Rubix festival nije mjesto samo za zabavu, on je manifestacija kreativnosti i kulturne razmjene. Umjetnički duh koji se afirmiše kroz pobunu afirmativnih normi, kao tragalački princip prekoračenja svih nacrtanih granica jeste spekulativni duh inovacije. Razumijevanje novih formi umjetnosti nije samo akademski poduhvat, već način na koji možemo proširiti naše shvatanje svijeta i nas samih”, poručila je Vujović.
Tamara Vujović
Ministarka je kazala da događaje kao što je Rubix festival ukazuju na važnost svestranosti i otvorenosti ka novim idejama, što je kako je istakla važan put ka novim idejama.
Generalni direktor kompanije Adriatic Marinas, David Margason istakao je da vrijednost Rubix festivala nadilazi okvire obične kulturne manifestacije.
David Morgason
“Na ovom mjestu planiramo da otvorimo SPA za um i dušu. Duh i sadržaj svega onoga što vidite na Rubix festivalu će postati osnova za razvoj novog prostora i kreativnog kvarta u okviru Porto Montenegra. Kada smo osnivali Porto Montenegro planirali smo da osnujemo lijepu primorsku zajednicu koja bi mogla da se poredi sa bilo kojom na Mediteranu, a sa druge strane da gradimo tu zajednicu u kreativnom duhu. Upravo to radimo na Rubix festivali. Nadam se da će festival umiriti vaš um i dušu i da ćete ga napustiti osjećajući se bolje povodom svog života i da ćete se rado vratiti i naredne godine,” naveo je Margason.
Rubix
Na početku večeri ljubitelji klasične muzike uživali su u sjajnom premijernom koncertu operske pjevačice Petre Radulović, stipendistkinje fondacije „Miloš Karadaglić“, sa gudačkim kvartetom „New era“.Nakon nje, na oduševljenje prisutnih nastupila je Izabela Roselini sa multimedijalnom predstavom “Darvinov osmijeh. Brojni posjetioci su na kraju večeri uživali uz nevjerovatni spoj klasične i elektronske muzike Davida Augusta.
Idealna temperatura za uzgoj školjki je do 24 stepenaCelzijusa, a kad se pređe ta vrijednost, najprije gube kondiciju, ne drže se čvrsto za podlogu već od sopstvene težine padaju na dno, a onda počinju i da ugibaju, kaže za Boka News Luka Milošević uzgajivač školjki iz Kotora.
Pomor mušalja usljed visokih temperatura mora krajem jula zabilježen je i u Boki Kotorskoj, gdje su školjkari registrovali velike količine uginulih mekušaca na svojim uzgajalištima.
I školjkari iz Malostonskog zaliva kod poluostrva Pelješac, kao i u drugim dijelovima Jadrana gdje je razvijena marikultura, takođe su u uočili istu pojavu, te procijenili mortalitet mušalja (dagnji) do 90 posto.
Biolozi pretpostavljaju da je uzrok njihovog uginuća pregrijanost morske vode. U uslovima kada se temperatura mora popne do 300 C, umiru mikrootrganizmi kojima se mušulje hrane, a ta toplota uništava i njih same. Krajem jula u dubrovačkom akvatoriju zabilježeno je 29,70 C, što je, kažu, najviše otkad mjere temperaturu Jadrana, a u Boki Kotorskoj je u tom periodu na površini mora izmjereno 320 C. Zbog pomora mušalja pogođeni su najviše školjkari, koji trpe gubitke u proizvodnji i poslovanju, ali trpe i ugostitelji i turisti i domaći stanovnici, koji prednost daju ishrani morskim plodovima.
-Jul nam je donio visoke temperature koje su došle tropskim talasom, te se temperatura vode u prvom metru dubine podigla čak na 320 Celziusa. Idealna temperatura za uzgoj školjki je do 240 C, do koje one odlično napreduju i nemaju smetnji u reprodukciji. Kad temperatura pređe tu vrijednost, najprije gube kondiciju (ne drže se čvrsto za podlogu već od sopstvene težine padaju na dno), a onda počinju i da ugibaju, kaže za Boka News Luka Milošević, uzgajivač školjki iz Kotora. Njegovo uzgajalište na Ljutoj obuhvata šest tradicionalnih uzgojnih linija i špansku platformu za uzgoj školjki površine 120 metra kvadratnih, kapaciteta 460 pergolara i mogućom proizvodnjom od 30 tona školjki. Šteta je višestruka, s obzirom da nisu samo visoke temperature neprijatelj mekušaca.
-Tropski talas je nanio štetu i do 70% mortaliteta, što se desilo i našim komšijama i kolegama iz Stona. Jedina mogućnost odbrane od tolikih temperatura je spuštanje nasada u dublji sloj vode, gdje je voda mnogo hladnija i gdje bi one mogle da prežive. Ali, to je mač s dvije oštrice, jer na većoj dubini one su dostupnije oradama, te bi dolje ostali bez ičega, objašnjava nam Milošević, koji potsjeća da su mušulje, nakon zimske pripreme za sezonsku berbu, ove godine izvanredno rodile. Kaže da su majske procjene bile da će ovo biti dobra godina – mušulja je bila krupna i bogata mesom, što je školjkare jako radovalo. Ta radost, nažalost, nije dugo potrajala.
Oboljele mušlje na uzgajalištu Boškovića
-Pribojavali smo se jedino orada koje redovno nanose štete uzgajilištima, što se i desilo. U junu mjesecu velika jata su posjetila moje uzgajalište i pojele veći dio nasada, a s njima i mlađ koja je pala preko krupne mušulje. Šteta je višestruka jer smo ostali i bez mlađi za sledeću godinu, naglašava Milošević.
NAPADAJU IH EKOPARAZITI, ORADE, KLIMATSKE PROMJENE…
Potsjetimo, prošle godine se desio pomor mušalja usljed napada ektoparazita – pljosnatog crva Imogine mediterranea, a koji je pravi uzrok pomora mušalja ove sezone saznaćemo više kad se uzorci mora i uginulih dagnji analiziraju u laboratorijima.
-Etiologija ovih smrtnosti često je nepoznata, a trenutni konsenzus unutar naučne zajednice je da je njihovo porijeklo više-faktorsko. Najvjerovatnije je da je u pitanju kumulativni uticaj promjena u morskom ekosistemu koji utiče na zdravlje obalnog ekosistema, uticaja patogena, kvaliteta vode na uzgajalištima, karakteristika lokaliteta na kome se nalazi uzgajalište, geografskog porijekla mlađi odnosno postupaka nasađivanja i translokacije mlađi sa jedne lokacije na drugu, uticaj različitih zagađivača koji potiču sa kopna i naravno – klimatskih promjena. Naime, svi pomenuti uticaji pojedinačno predstavljaju faktore rizika za povećanje stope mortaliteta, ali kumulativno, u interakciji sa promjenama u životnoj sredini, dovode do ovakvih katastrofalnih pojava, čiji uzrok najčešće ostane nerazjašnjen, kazala nam je ranije Milica Mandić, viši naučni saradnik u Institutu za biologiju mora u Kotoru. Njena koleginica sa Odjela za ekologiju Sveučilišta u Dubrovniku – prof. Ana Bratoš Cetinić potvrđuje da porast temperature vode može biti koban za školjke.
-Ono što je poznato prema starijim i prema najnovijim istraživanjima je da ova vrsta dagnje nakon određenih razina temperature povećava stopu smrtnosti, odnosno ugiba. Tako da temperatura od 30 stupnjeva koliko je zabilježena u površinskom sloju tog područja kobno djeluje. Sve ovisi i o nekim drugim ekološkim čimbenicima – od hrane do dostupnosti kisika. Temperatura može bit kobna nakon 72 sata, a nekad dagnje mogu preživjeti i do dvadesetak dana, kazala je Bratoš Cetinić za HRT.
