Godišnja stopa inflacije u Bosni i Hercegovini u aprilu je porasla na 3,4 odsto, što je povećanje od 0,2 procentna poena u odnosu na mart, objavila je Agencija za statistiku Bosne i Hercegovine.
Najveći rast bilježe cijene hrane i bezalkoholnih pića, koje su skočile za 8,9 odsto u odnosu na isti mjesec prošle godine.
Cijene stanovanja i komunalnih usluga porasle su za jedan odsto, dok su troškovi za rekreaciju i kulturu skočili za 3,3 odsto.
S druge strane, cijene odjeće i obuće pale su za 8,5 odsto, a namještaja i kućnih aparata za 0,6 odsto.
Transport bilježi pad cijena od 5,6 posto, ubrzavajući tempo pada u odnosu na mart.
Na mjesečnom nivou, potrošačke cijene u BiH su u aprilu porasle za 0,3 odsto nakon prethodne stagnacije.
KIJEV – Američki multimilijarder Elon Musk osvrnuo se na operaciju Sigurnosne službe Ukrajine (SBU) u kojoj je navodno uništeno više od 40 ruskih vojnih zrakoplova, uključujući strateške bombardere.
“Dronovi su budućnost ratovanja. Letjelice s pilotima nisu”, napisao je Musk na X-u, komentirajući objavljenu snimku ukrajinskog udara.
Podsjetimo, jučer su izvršeni napadi na najmanje četiri ruska vojna aerodroma. Prema izvorima redakcije lista Ukrajinska pravda, u napadu je pogođeno oko 40 zrakoplova, među kojima su i strateški bombarderi.
Operacija kodnog naziva Pavutyna (Paukova mreža) planirala se više od 18 mjeseci. Prema informacijama iz SBU-a, u Rusiju su prvo prokrijumčareni FPV (first-person view) dronovi, a potom i mobilne drvene kutije u kojima su bili skriveni.
Rusko ministarstvo obrane potvrdilo je da su vojni aerodromi u pet regija bili meta napada dronovima te je za napade optužilo “kijivski režim”. Američki portal Axios objavio je da Ukrajina prethodno nije obavijestila Sjedinjene Američke Države o planiranju i izvođenju ove operacije.
Prema procjeni ukrajinske sigurnosne službe, vrijednost uništenih ruskih strateških zrakoplova iznosi oko sedam milijardi dolara. SBU tvrdi da je u napadu uništeno 34 posto ruskih strateških bombardera na glavnim vojnim aerodromima.
Rusija je tijekom noći napala grad Harkiv dronovima i balističkim raketama, ozlijedivši najmanje šest osoba, uključujući dijete, izvijestile su lokalne vlasti u ranim jutarnjim satima.
U napadima dronova na gradsku četvrt Kholodnohirskyi ozlijeđeno je šest osoba, uključujući sedmogodišnjeg dječaka, izvijestio je gradonačelnik Harkiva Ihor Terehov. Dva ruska balistička projektila također su ciljala Kijevski okrug, rekao je Terehov. Jedan od projektila pogodio je cestu “samo nekoliko desetaka metara” od lokalne škole. Drugi je pogodio područje blizu visokih zgrada, razbivši prozore i oštetivši fasade, javlja Kyiv Independent.
“Pravo je čudo da nije bilo žrtava“, rekao je Terehov.
U napadu je oštećeno nekoliko kuća, jedno civilno poduzeće i vozila, prenosi Večernji list.
Ranije tijekom dana, predsjednik Volodimir Zelenski upozorio je da se Rusija možda priprema za još jedan masovni napad na Ukrajinu nakon uspješne operacije Kijeva protiv ruskih vojnih zrakoplova. “Čak i prije početka ove operacije imali smo obavještajne podatke o pripremi još jednog ruskog masovnog napada“, rekao je Zelenski u svom večernjem obraćanju.
“I vrlo je važno da svi naši ljudi ne ignoriraju zračna upozorenja. Sinoć je bilo gotovo 500 ruskih dronova, jurišnih dronova. Svaki tjedan su povećavali broj jedinica po napadu. Sada su pripremili i krstareće rakete Kalibr s pomorskih nosača.”
Rusija je posljednjih dana pokrenula ponovljene velike zračne napade na Ukrajinu. Grad Harkiv i okolna regija bili su teško napadnuti prethodne noći tijekom masovnog ruskog napada dronom. Rusija je lansirala gotovo 500 dronova na Ukrajinu, srušivši svoj prethodni rekord po broju dronova ispaljenih u jednoj noći.
Harkovska oblast na sjeveroistoku Ukrajine redovita je meta ruskih napada raketama, dronovima i jedriličarskim bombama. Rusija je često napadala gusto naseljena naselja u gradu Harkovu , pogađajući stambene zgrade i civilnu infrastrukturu.
Prva vožnja na novoj brodskoj liniji Dubrovnik – Kotor najavljena je iz kompanije Kompas Montenegro za danas, 2. juna.
Brod Antonija, kapaciteta 242 putnika saobraćaće ponedjeljkom i srijedom sve do 30. septembra, potvrđeno je i Luci Kotor A.D.
Polazak iz Dubrovnika je u 9.00, a dolazak u Kotor u 12.00 sati. Povratak iz Kotora planiran je u 17.30, sa dolaskom u Dubrovnik oko 20.30 sati.
– Plovidba broda trajaće oko tri sata i polasci će biti ponedeljkom i srijedom ujutro iz Dubrovnika ka Kotoru, a uveče će se vraćati u drugom smjeru. Putnici će imati nekoliko sati da obiđu grad.
Ova linije će saobraćati u periodu od 2. juna do 30. septembra 2025. godine.
Jednosmerna karta je 40–50 eura, a povratna 59 eura.
Dron – Ilustracija Foto: Bumble Dee / Shutterstock
Ukrajina je u napadu dronovima, duboko unutar teritorije Rusije, uništila više od 40 ruskih aviona.
To je agenciji Asošijejted pres rekao jedan ukrajinski bezbjednosni zvaničnik, uz zahtev da ostane anoniman.
Ukrajinska služba bezbednosti (SBU) saopštila je da je napad velikih razmjera na vojne aerodrome u Rusiji prouzrokovao štetu od sedam milijardi USD avijaciji.
“Sedam milijardi američkih USD. To je procijenjena šteta za neprijateljsku stratešku avijaciju, koja je danas pogođena kao rezultat specijalne operacije “Paukova mreža” koju je sprovela SBU”, navodi se u saopštenju emitovanom na Telegramu.
Dodaje se da je pogođeno 34 odsto aviona koji su nosili strateške krstareće rakete, prenosi N1.
Ukrajinski predsjednik Volodimir Zelenski rekao je da su pripadnici SBU, koji su pripremali specijalnu operaciju “Paukova mreža” u kojoj su dronovima napadnuta četiri ruska vojna aerodroma, brzo povučeni sa ruske teritorije.
Zelenski je u objavi na Fejsbuku rekao da je operacija bila planirana “godinu, šest mesjeci i devet dana”, prenio je Ukrinform.
“Najzanimljivije je – i već sada se to može javno reći – “kancelarija” naše operacije na teritoriji Rusije nalazila se neposredno pored uprave ruskog FSB-a u jednom od njihovih regiona”, rekao je on.
Zelenski je dodao da je ukupno u operaciji korišćeno 117 dronova.
“Oko 34 odsto strateških nosača krilatih raketa na aerodromima baze je zapaljeno. Naši ljudi su djelovali na teritoriji različitih ruskih regiona – u tri vremenske zone. I naši ljudi uoči operacija sa teritorije Rusije su uklonjeni, sada su bezbjedni – oni koji su nam pomagali”, naveo je Zelenski.
Bespilotne letelice FPV (First Person View) omogućavaju svojim pilotima da vide slike tla uživo kao da su u njemu.
Tunel i galerija Mogren, koji se nalaze na jednoj od najfrenkventnijih saobraćajnica u zemlji, magistralnom putu Kotor – Budva, dobili su savremenu javnu rasvjetu, saopštili su iz Uprave za saobraćaj.
Kako navode, vrijednost projekta iznosi oko 330.000 eura bez PDV-a. Instalirane su energetski efikasne LED svjetiljke duž čitave trase tunela i galerije u ukupnoj dužini od oko 520 metara.
“Uzimajući u obzir intenzitet saobraćaja na ovoj dionici, kao i činjenicu da tunel često koriste i građani, turisti i biciklisti, nova rasvjeta će značajno doprinijeti unapređenju vidljivosti u saobraćaju, te time i smanjenju rizika od potencijalnih nezgoda. Uprava za saobraćaj će i u narednom periodu nastaviti s realizacijom projekata modernizacije putne infrastrukture, u cilju povećanja nivoa bezbjednosti saobraćaja na teritoriji Crne Gore”, zaključuje se u saopštenju.
Predstojeća turistička sezone mogla bi biti pozitivna, s obzirom na najave rasta prometa putnika na aerodromu Tivat i bookinga kolektivnog smještaja, smatra direktor Centra za istraživanje i razvoj turizma, Petar Golubović, ali upozorava da je saobraćajna infrastruktura ključni izazov.
„Ono što nam kao destinaciji svakako ne ide u prilog jesu izazovi koji se odnose na saobraćajnu infrastrukturu i radove na različitim putnim pravcima. To će sigurno doprinjeti negativnoj situaciji i značajno većim saobraćajnim gužvama, što će negativno uticati na zadovoljstvo turista, ali i svih nas koji živimo u Crnoj Gori“, naveo je Golubović u saopštenju.
On je dodao da vjeruje da će se i ove ljetnje sezone sektor individualnog smještaja naći pred izazovom da popuni sve veće smještajne kapacitete i da je tom segmentu ponude neophodna ozbiljnija organizacija kada su marketinške aktivnosti u pitanju.
Bulevar Tivat – Jaz
„To je jedna u nizu stvari koje u budućnosti moraju dobiti mnogo ozbiljniji pristup svih nadležnih i resornih institucija“, kazao je Golubović.
On smatra da je za bolje sagledavanje cjelokupne situacije u turizmu potrebno da se javnosti predoči šira slika koja ukazuje na trendove u turističkoj industriji.
Golubović je kao primjer naveo zvanične podatke European Travel Commisiona (ETC), prema kojima su međunarodna putovanja i broj dolazaka u Evropu u prvom kvartalu ove godine porasli 4,9 odsto u odnosu na isti period prošle, dok je broj noćenja bio 2,2 odsto veći.
On je naveo da je u Crnoj Gori u prvom kvartalu zabilježen rast broja dolazaka stranih turista od 3,54 odsto u odnosu na uporedni period, dok je broj ostvarenih noćenja stranih turista manji 10,1 odsto.
„To nam govori da kao država pratimo trend povećanja međunarodnih turističkih kretanja, ali nameće takođe i logično pitanje odakle takav disbalans i nelogičnost, da imamo povećan broj dolazaka, a značajan pad broja ostvarenih noćenja“, saopštio je Golubović.
On smatra da je neophodno detaljno i oprezno analizirati stastističke podatke koji se odnose na turizam, jer je dokazano da su 2023. godine u zvaničnu statistiku ušli i državljani Rusije i Ukrajine koji su u Crnu Goru izbjegli/migrirali usljed ratnih dešavanja.
GP Vitaljina HR – CG – foto Boka News
„Zbog toga često tu godinu ironično nazivam i godinom „izbjegličkog turizma“ u našoj zemlji. Isti ti ljudi su tokom prošle godine intenzivno napuštali Crnu Goru i selili se iz nje, zahvaljući čemu je zvanična statistika pokazivala pad od 800 hiljada ostvarenih noćenja“, objasnio je Golubović.
On je rekao da su ruski državljani prošle godine ostvarili 48,66 hiljada dolazaka manje i pad noćenja od skoro milion u odnosu na 2023. godinu.
„S tim u vezi, treba istaći da su državljani Rusije upravo ti koji kreiraju disbalans turističke statistike i u ovoj godini i da su prvom kvartalu ostvarili čak 115,68 hiljada noćenje manje u odnosu na uporedni period. Taj pad je dominantno prisutan u individualnom, odnosno privatnom smještaju i iznosi čak 114,33 hiljade noćenja manje“, kazao je Golubović.
On smatra da se, imajući u vidu te činjenice, ne može govoriti o trendu pada industrije turizma u Crnoj Gori u posljednje dvije godine.
„Ne možemo pričati o trendu pada, jer izuzimanjem iz zvanične turističke statistike državljana Rusije, imamo skroz drugačiju sliku. U prilog tome govore i drugi zvanični podaci koji se odnose na povećan broj putnika na graničnim prelazima, značajno veći broj posjetilaca u Nacionalnimm parkovima u prva četiri mjeseca ove godine u odnosu na prošlu, kao i veći broj putnika koje su opslužili naši aerodromi“, saopštio je Golubović.
Aerodrom Tivat – foto Boka News
On je kazao da se struktura gostiju koji posjećuju Crnu Goru izmijenila, da se vanevropsko emitivno tržište dobro animiralo, te da je rast sa tog tržišta u prvom kvartalu bio čak 60,6 odsto. Najznačajniji rast sa tog tržišta bilježe gosti iz Kine i Izraela.
„Potrebno je obratiti posebnu pažnju na pad broja dolazaka sa nama veoma značajnih tržišta zapadne Evrope i Skandinavije“, upozorio je Golubović.
Kada je riječ o prihodima, ukoliko se analiziraju podaci Centralne banke (CBCG), uočava se da je rast prihoda od turizma u prvom kvartalu 2023. godine drastično uvećan u odnosu na uporedni period svih prethodnih godina.
„U odnosu na rekordnu 2019. godinu veći je za čak 150 odsto. Taj naprasni rast turističkog prihoda očigledno je u direktnoj korelaciji sa dolaskom ruskih i ukrajinskih imigranata koji su u Crnoj Gori našli privremeno boravište bježeći od rata“, objasnio je Golubović.
Njihovim odlaskom se, kako je kazao, bilježi pad broja dolazaka i noćenja u zvaničnoj turističkoj statistici, a samim tim i prihoda od turizma u prošloj godini, što se preliva i na ovu.
Prema podacima Uprave za statistiku MONSTAT pokazuju da su u tri grada i devet sektora prosječne zarade u aprilu iznosile preko hiljadu eura. Od 25 crnogorskih opština najveće prosječne plate zabilježene su u Tivtu, Zeti , Budvi i Podgorici, a u svim ostalim su ispod državnog prosjeka koji je u aprilu iznosio 1009 eura.
Opštine
Prosječna aprilska zarada u Tivtu je iznosila 1263 eura, Zeti 1095, Budvi 1088 i Podgorici 1046 eura.
Kako je prosječna zarada u aprilu iznosila 1009 eura u svim ostalim opštinama je bila ispod prosjeka.
Iz MONSTAT-a su naveli da je prosječna zarda u aprilu ove godine bila u Herceg Novom 1001, Pljevljima 986, Nikšiću 970, Cetinju 967, Kotoru 966, Baru 942, Beranama 923, Žabljku i Danilovgradu po 911 i Mojkovcu 903 eura.
Zatim slijede Kolašin 889 eura, Plužine 881, Plav 871, Bijelo Polje 869, Tuzi 868, Šavnik 868, Rožaje 863, Gusinje 861, Ulcinju 839, Andrijevica 831 i Petnjica 825 eura.
U aprilu prosječna zarada iznosila 1009 eura
Prosječna zarada (bruto) u aprilu u Crnoj Gori iznosila je 1202 eura, dok je prosječna zarada bez poreza i doprinosa (neto) iznosila 1009 eura. Prosječna (neto) zarada u aprilu u odnosu na mart zabilježila je rast od 0,6 odsto, dok je prosječna (neto) zarada u aprilu 2025. u odnosu na isti mjesec prethodne godine zabilježila rast od 21,9 odsto, saopšteno je iz Uprave za statistiku MONSTAT.
“Ako se ima u vidu da su potrošačke cijene u aprilu u odnosu na mart zabilježile rast od 0,8 odsto proizilazi da su realne zarade za isti period zabilježile pad od 0,2 odsto”, navode iz MONSTAT-a.
Po sektorima djelatnosti, prosječne zarade bez poreza i doprinosa (neto) u aprilu u odnosu na prethodni mjesec zabilježile su rast u sljedećim sektorima djelatnosti: Umjetničke zabavne i rekreativne djelatnosti (2,7 odsto), Zdravstvena i socijalna zaštita (2,5 odsto), Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala (1,9 odsto), Državna uprava i odbrana: obavezno socijalno osiguranje (1,8 odsto), Prerađivačka industrija (1,2 odsto), Usluge smještaja i ishrane (1,2 odsto), Snabdjevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija (1,1 odsto), Građevinarstvo (1,1 odsto), Vađenje ruda i kamena (0,4 odsto), Obrazovanje (0,3 odsto) i Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo (0,2 odsto).
Pad prosječne zarade bez poreza i doprinosa (neto) u ovom periodu zabilježen je u sljedećim sektorima: Informisanje i komunikacije (5,2 odsto), Poslovanje nekretninama (4,9 odsto), Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja (2,8 odsto), Saobraćaj i skladištenje (1,5 odsto), Snabdjevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa; uklanjanje otpada i slične aktivnosti (0,8 odsto), Stručne, naučne i tehničke djelatnosti (0,5 odsto), Ostale uslužne djelatnosti (0,2 odsto) i Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti (0,1 odsto).
Crnogorsko društvo za borbu protiv raka (CDPR) priredilo je povodom Svjetskog dana bez duvana izložbu najboljih likovnih radova sa dvadeset četvrtog nagradnog Konkursa za likovne i literarne radove organizovanog za učenike od četvrtog do devetog razreda osnovnih škola sa teritorije Crne Gore.
Izložbu je u Holu KIC-a „Budo Tomović” u Podgorici otvorio i uručio nagrade najboljima Dragan Koprivica, univerzitetski profesor, naučni radnik, književnik i publicist. Nagrađeni su dobili monografije u izdanju Agencije za zaštitu životne sredine Crne Gore i Crnogorske akademije za nauku i umjetnost (CANU), kao i muzički CD-i sa Festvala Naša radost.
Tema tradicionalnog konkursa za likovne i literarne radove je bila jedinstvena „Pluća su zdrava bez duvana”, a povod raspisivanja Konkursa bio je obilježavanje Svjetskog dana bez duvana, koji se ove godine proslavlja na temu: „Razotkrivanje privlačnosti: razotkrivanje taktike industrije na duvanske i nikotinske proizvode” – „Unmasking the Appeal: Exposing Industry Tactics on Tobacco and Nicotine Products”, koju je odredila Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) i aktuelna je tokom cijele godine.
Nakon uvodnih riječi koje je dao Domagoj Žarković, sekretar CDPR-a o konkursu koji traje od 2001. godine
Otvaranje izložbe – CDPR
i postao je tradicionalan uz mnoge generacije učenika naših osnovnih škola koje su učestvovale na njemu, riječ je dao Draganu Koprivici da otvori izložbu i uruči nagrade. Koprivica je naglasio da dugogodišnji rad CDPR-a na prevenciji pušenja i u borbi protiv raka svakako daje rezultate, ali i poželio da se u Crnoj Gori što manje konzumiraju duvanski proizvodi i da se postotak pušača smanji i dovede na evropski nivo. Istovremeno se zahvalio CDPR-u i poželio još mnogo uspjeha u daljem radu.
Priređena izložba služi kao jedan vid prevencije, da mladi ali i građani vide na koji način djeca doživljavaju sve negativne strane pušenja po zdravlje. Istovremeno ova interesantna izložba pored promocije nepušenja, kao zdravog načina života ima i svoju edukativno – preventivnu funkciju. Naglašavamo da pušenje predstavlja takođe i veliki materijalno – finansijski udar na budžet i džep pušača i njegove familije. Pušenje (u prostoru u kojem je to zabranjeno, a tih prostora po Zakonu je veliki broj) predstavlja istovremeno i nepoštovanje aktuelnog crnogorskog Zakona o ograničavanju upotrebe duvanskih proizvoda donesenog prije šest godina, avgusta 2019. godine.
Klavirski duo Ana Mihaljević/Dejan Krivokapić nastupiće u utorak, 3. juna od 20 sati na sceni Crkve Sv. Duha – u Koncertnoj dvorani Muzičke škole „Vida Matjan“ u Kotoru. Kotorskoj publici ovo dvoje umjetnika rodom iz Risna, poznati su kao profesori u Muzičkoj školi, koji redovno učestvuju na školskim koncertima kao klavirski saradnici đacima prilikom njihovih nastupa, ali i kao jedni od rijetkih profesora koji su aktivni na muzičkoj sceni, stalno istražujući i predstavljajući se sa novim resitalima. Ovoga puta predstaviće se zanimljivim programom koji su nazvali „U ritmu filma i hita“, dok će voditeljka biti Marija Gajić, njihova višekratno nagrađivana bivša učenica, sada koleginica -profesorka klavira u ŠOSMO „Vida Matjan“.
Već više od dvije decenije profesorka u Muzičkoj školi „Vida Matjan“, Ana Mihaljević je završila osnovno i srednje muzičko obrazovanje u Kotorskoj muzičkoj školi u klasama profesorki Marine Dulović i Nataše Tomović. Diplomirala je na Muzičkoj akademiji na Cetinju u klasi prof. Borisa Kraljevića, a magistrirala kod prof. Bojana Martinovića. Koncertno je aktivna od 2005. godine, od kada je kao solistkinja i kao članica kamernih sastava nastupala preko stotinu puta i to u Crnoj Gori, Francuskoj, Italiji, Rusiji, Americi, Danskoj, Austriji, Singapuru, Južnoj Koreji, Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Srbiji, Makedoniji. Redovno učestvuje na koncertima SPD „Jedinstvo“ Kotor kao klavirska saradnica u izvedbama horova.
Dejan Krivokapić takođe je dugogodišnji profesor klavira u kotorskoj muzičkoj školi, u kojoj je isto tako stekao osnovno i srednje muzičko obrazovanje. Diplomirao je na odsjeku za klavir na Muzičkoj akademiji Istočno Sarajevo u klasama profesora Zorice Dimitrijević-Stošić i Dejana Stošića, a magistrirao u klasi prof. Aleksandre Radosavljević na Akademiji umjetnosti u Bijeljini. Majstorske kurseve pohađao je kod eminentnih profesora kao što su Konstantin Bogino, Svetlana Bogino, Jokut Mihajlović, Vladimir Ogarkov, Biljana Gorunović, Sonja Radojković i dr.
