Sve mjere koje je Opština Tivat do sada preduzela u pokušajima da suzbije štetnog insekta – crvenog palminog surlaša, nisu dale efekte, pa je sve veći broj palmi na javnim i privatnim površinama u tom gradu napadnut, ili već uništen.
Tivatski komunalci tako su minulog vikenda morali posjeći još jednu veliku palmu u dvorištu jedne porodične kuće na Ponti Seljanoiva, a nad kojom je prethodno bezsupješno sprovredena najradikalnija mjera liječenja – tzv. dendrohirurgija, odnosno uklanjanje cijele krošnje do “zdravog dijela” stabla.
Sekretarijati za ekonomski razvoj i preduzetništvo, odnosno za zaštitu živitne sredine i energetsku efikasnosst Opštine Tivat navode da su tokom prople godine odrađena ukupno četiri hemijska tretiranja palmi na javnim površinama, tokom kojih je insekticidima posuto oko 250 stabala. Prvo ovosezonske hemijsko tretiranje palmi obavljeno je prošple nedjelje, a Opština je u međuvremenu odbrala 7.750 eura vrijednu ponudu podgoričke kompanije “Ekoplant” koja će za taj novac ove godine sa javnih površina u Tivtu posjeći još 10 palmi koje je uništio surlaš, odnosno obaviti dendrohirurgiju na još 10 stabala za koja se smatra da se eventualno još mogu spasiti.
Inače, tokom proše godine na javnim površinama je surlaš potpuno uništio ukupno 8 palmi koje su morale biti posječene, a na 15 palmi je urađena dendrohirurgija. Još gore je stanje sa palmama na privatnim posjedima gdje se prskanje isekticidom koje je zakonska obaveza vlasnika biljana, ne sprovodi uopšte ili se to radi samo djelimiččno, pa je u privatnim i baštama raznih firmi, stradalo još i više palmi.
“Fitosanitarna inspekcija treba da reaguje na lokacijama na kojima se nalaze zaražene palme, ako vlasnik ne postupi u skladu sa naređenim fitosanitarnim mjerama. Takođe, traženo je mišljenje i preporuka Uprave za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove, Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja, o ideji da se nabavi vozilo koje metodom mikrotalasa uništava ovu štetočinu u unutrašnjosti palme. Njihov stav je da je riječ o veoma skupoj metodi i to je razlog zašto je nisu preporučivali kao jednu od mjera.”- stoji u izvještaju o radu ovih sekretarijata za prošlu godinu.
Iako problemi sa surlašem traju već godinama, država u liku MPRR, nije se do sada baš „pretrgla“ oko katastrofalnog stanja sa surlašem, ne samo u Tivtu već i na čitavom primorju. Osim donošenja tzv. Akcionog plana za borbu protiv surlaša, država sada već katastrofalnu situaciju, više-manje posmatra skrštenih ruku, prepuštajući lokalnim upravama na primorju i komunalcima da se kako znaju i umiju, bore protiv insekta koji prijeti da potpuno promijeni izgled primorskih gradova. Lokalna uoprava Tivta prije nekoliko mjeseci je od proizvođača iz Italije zatražila ponudu za nabavku najsavremenijeg uređaja tzv. „Ecopalm ring“ koji je montiran na kamionu i koji, metodom infracrvenog zračenja, uništava isekte i njihove larve direktno u stablu napadnute palme, a što se ne moće postiči prskanjem biljke insekticidom. Jedan ovakav uređaj košta oko 200 hiljada eura, dok je cijena jedne palme stare 50-tak godina kakvih je do sada na primirju stradalo na desetine, „ide“ i preko 10 hiljada eura.
“U konačnom može se zaključiti da mjere koje se za sada primjenjuju na zaraženim palmama nijesu dale očekivani rezultat, sa čim u vezi smatramo da bi bilo neophodno proširiti metode uništavanja konkretne štetočine u cilju suzbijanja većih posledica. U tom pravcu Sekretarijat za zaštitu zivotne sredine i energetsku efikasnost i Sekretarijat za ekonomski razvoj i preduzetništvo, uz učešće stručnih lica, razmatrali su više mogućih, na svjetskom tržištu, isprobanih metoda kojima se suzbija palmin surlaš (npr. tretman putem infracrvenih zraka, “klopke”, injekcije/ampule; prskanje različitim hemijskim sredstvima), sa čim u vezi su upoznati i nadležni u resornom Ministartvu poljoprivrede. U konačnom je zaključeno da je u cilju efikasnijeg suzbijanja konkretne štetočine neophodna tiješnja saradnja i koordinacija na centralnom nivou u smislu obezbjedjivanja dodatnih finansijskih sredstava kako bi se sve primorske opštine na jedinstven i cjelovit način uspješno izborile sa navedenim problemom.”. stiji u izvještaju o radu ova dva segmenta lokalne uprave Tivta za 2016. Kako lani, tako i danas – država od koje primirske opštine traže da obavi svoj dio obaveza u bobi protiv štetočine, i dalje ćuti i gleda katastrofu skrštenih ruku.
