Kako bi se efikasnije mogli nositi sa problemom štetočine – crvenog surlaša, insekta koji uništava palme, primorske opštine bi tom poslu morala pristupiti na cjelovit i jedinstven način uz mnogo veće angažovanje i finansijsku podršku države – preporuka je Zelenog tima Opštine Tivat.
U izvještaju o radu Zelenog tima Opštine Tivat za 2016. stoji da je problem širenja crvenog palminog surlaša u tom gradu “evidentan, kako na javnim tako i na privatnim parcelama.”
“U ovoj godini je na javnim parcelama uništeno 8 palmi, a dendrohirurgija je izvršena na 15 palmi”- stoji u izvještaju. Taj podatak odnosi se samo na javne zelene površine na kojima je prije napada surlaša, bilo ukupno oko 250 palmi, dok se mnogo veći broj tih biljaka nalazi na privatnim parcelama. Upravo je stanje na palmama koje rastu na parcelama građana i raznih firmi još i gore, jer se one do sada nisu skoro nikako tretirale insekticidima, pa je surlaš na njima uzeo mnogo veći danak, do sada potpuno uništivši nekoliko desetina stabala, među kojima su i primjerci palmi stari i do 100 godina.
U Izvještaju stoji da je Opština Tivat lani nastavila tretiranje palmi na javnim površinama insekticidima na osnovu riješenja Fitosanitarne uprave i Akcionog plana za sprečavanje širenja i suzbijanje crvenog palminog surlaša koji je aprila prošle godine donijelo Ministarstvi poljoprivrede i ruralnog razvoja. Prskanja palmi insekticidom izvrššena su u četiri navrata u martu, junu, septembru i novembru mjesecu.
„U konačnom može se zaključiti da mjere koje se za sada primjenjuju na zaraženim palmama nijesu dale očekivani rezultat, sa čim u vezi smatramo da bi bilo neophodno proširiti metode uništavanja konkretne štetočine u cilju suzbijanja većih posledica. U tom pravcu Sekretarijat za zaštitu zivotne sredine i energetsku efikasnost i Sekretarijat za ekonomski razvoj i preduzetništvo Opštine Tivat, uz učešće stručnih lica, razmatrali su više mogućih, na svjetskom tržištu, isprobanih metoda kojima se suzbija palmin surlaš (npr. tretman putem infracrvenih zraka, “klopke”, injekcije/ampule; prskanje različitim hemijskim sredstvima), sa čim u vezi su upoznati i nadležni u resornom Ministartvu poljoprivrede.”- piše u Izvještaju Zelenog tima uz napomenu da je u konačnom, “zaključeno da je u cilju efikasnijeg suzbijanja konkretne štetočine neophodna tiješja saradnja i koordinacija na centralnom nivou u smislu obezbjedjivanja dodatnih finansijskih sredstava kako bi se sve primorske opštine na jedinstven i cjelovit način uspješno izborile sa navedenim problemom.”
Crveni surlaš u Tivtu je prvi put zabilježen prije tri godine na palmama u marini Porto Montenegro, koje su, kao zvanično zdrave i bez prisustva štetnih organizama što tvrdi Ministarstvo poljoprivrede, uvezene iz inostranstva za potrebe uređenja zelenih površšina u toj marini. Odatle se štetni insekt proširio na gotovo cijelo područje tivatske opštine uništavajući brojna velika stabla palmi sorte kanarska datula, čiji su drvoredi jedno od prepoznatljivih vizuelnih i prirodnjačkih obilježja tivatske rivijere. Surlaš je u međuvremenu, ogromne štete napravio i na palmama u većini drugih primorskih opština gdje je, po tvrdnjama nadležnih iz Ministarstva poljoprivrede, taj insekt stigao prirodnim putem, šireći se sa već prethodno zaraženih područja u zemljama okruženja. To ministarstvo inače, do sada je sav finansijski i stručno-organizacioni teret borbe sa surlašem prebacilo na same primorske opštine, ne uključujući se previše u riješavnje ekološke ali i ekonomske nepogode koja je pogodila primorje. Naime, jedan odrastao primjerak palme sorte kanarska datula star 30-tak godina, košta i preko 10 hiljada eura, pa su samo po osnovu već uništenih palmi, gradovi na primorju do sada pretrpjeli štetu koja se mjeri milionima eura.
