U Crnoj Gori se neće uspostaviti slobodno društvo, niti će istinski zaživjeti demokratija, a posebno tolerancija, dok se ne osnaži unutrašnji dijalog o prošlosti, saopštio je programski direktor Građanske alijanse, Boris Raonić.
U saopštenju koje, podsjeća se da je prije 26 godina izvršen “najžešći napad na Dubrovnik”, osim Raonića, potpisuju intelektualci i pozante ličnosti, Žarko Rakčević, Rifat Rastoder, Džemal Perović, Sead Sadiković, Balša Brković, Branislav Radulović, Veseljko Koprivica, Aleksandar Saša Zeković i Ljiljana Raičević.
U saopštenju se navodi da se u susjednoj Hrvatskoj 6. decembar obilježava kao Dan dubrovačkih branitelja, dok se u Crnoj Gori uglavnom ćuti o svemu što ima veze sa dubrovačkim ratištem, razarenjem grada i stradanjem njegovih žitelja, te pljačkom kako javne tako i privatne imovine.
“Ćuti se i o uzaludno položenim životima građana Crne Gore koji su se u ratnom pohodu na Dubrovnik našli zahvaljujući tadašnjoj vladajućoj politici i manipulacijama političke elite. Prije 26 godina zagrmjele su po dubrovačkim zidinama crnogorske puške iz ‘noći bratske krvomutnje’. Cijenu iluzije da se jednoj braći može pomoći pucanjem na drugu braću – još uvijek plaćamo svi, sem onih koji su te puške stavili ljudima u ruke”, navodi se u saopštenju.
Zajedničko saopštenje povodom godišnjice napada, kako ističu, predstavlja “ne samo podsjećanje i njegovanje kolektivnog pamćenja na mučno vrijeme patnji i zločina, već je i u funkciji reafirmisanja suočavanja s prošlošću”.
“Taj proces doživljavamo ključnim za istinu, zadovoljenje žrtava i oporavak cijelog društva. Registrujemo prilično opadanje interesovanja javnosti za tematiku i sadržaje suočavanja s prošlošću iako je proces tek djelimično zaživio u Crnoj Gori. Uzrok tome je, opet, aktuelno ignorisanje i manipulacija političke elite prema intelektualnim, kulturnim, akademskim i aktivističkim grupama naročito kroz širenje klijentelizma, pragmatizma i ideje da je (isključivo) budućnost važna”, navodi se u saopštenju.
Koliko taj proces može biti koristan, kako su saopštili, potvrđuje ugrožena unutrašnja kohezija i integracijacioni procesi crnogorskog društva.
“A realizovani su samo određeni elementi i sadržaji suočavanja s prošlošću i to oni koji uključuju reparacije (individualni zahtjevi i procesi još uvjek traju iako je proteklo 26 godina), nekoliko pravosnažno osuđenih lica (zbog njihovog postupanja u svojevrsnom logoru, na teritoriji Crne Gore, za disciplinovanje Dubrovčana), kao i simbolički čin žaljenja (ne i jasnog izvinjenja). Realizovano je zapravo samo ono što je dozvoljeno, odnosno, odigrala se i još uvjek se odigrava, strogo ‘kontrolisana’ i ‘dozirana’ pravda”, navodi se u saopštenju.
Aktuelni pristup suočavanju s prošlošću, smatraju potpisnici saopštenja, “učvršćuje odustvo odgovornosti jačajući kolektivnu amneziju i strategiju da je najbolja opcija da sve poklonimo zaboravu i prepustimo se čarima partijske države, privatizacije i dočekivanju strateških investitora”.
“Ponešto što je sada prisutno u javnom diskursu, uključujući i udžbeničku politiku, je krajnje površno, stidljivo a aktuelne prilike, u politici i društvu, govore da je to bez dugoročnog efekta i stvarne izgradnje mira, poštovanja i zajedništva. Stasavaju nove generacije. ‘Svi smo u opsadi ovih crnih dana’, kao i prije 26 godina. I zbog tih novih generacija moramo reafirmisati suočavanje sa prošlošću i samo tako, uz činjenice i prepoznavanje odgovornosti tadašnje političke elite, utkati istinu o nepravdama i zločinima počinjenim u naše ime u našu kolektivnu svijest. Samo je tako moguće do kraja spoznati i prevladati, zbog budućeg mudrijeg ponašanja, crnogorsku destrukciju i traume koje su u tom vremenu naizraženije bile kroz ratni pohod na Dubrovnik, deportaciju izbjeglica iz Bosne i Hercegovine i progone neistomišljenika na njihovom unutrašnjem, političkom i etničkom ‘ratištu’, gdje dominira slučaj ‘Bukovica’. Drugačije nećemo imati pravo da ustanemo kada se ponovo patriotizam počne izražavati mržnjom”, zaključuje se u saopštenju.
