Ekipa KŠR Split u sastavu Petar Prkić, Tonči Siriščević i Ervin Siriščević osvojila je državno prvenstvo u podvodnom ribolovu.
I dok je većina trajektnih i katamaranskih linija u subotu bila obustavljena zbog jakog i olujnog juga, na Krku u akvatoriju Malinske održano je ekipno državno prvenstvo u podvodnom ribolovu, piše Dalmacija danas.
Domaćin natjecanja, DSNM Volosko iz Voloskog, do zadnjeg je trena zbog loših vremenskih uvjeta “vagao” hoće li se natjecanje održati ili ne. Natjecanje se održalo, a odluka se pokazala ispravnom.
Jako jugo, veliki valovi i snažan kurenat svakako su bili veliki izazov svim podvodnjacima, međutim tim Splićana usprkos navedenom na vaganje je donio zavidnu žicu s čak 14 (4 ugora, 4 cipla, škarpina, 2 lumbraka, 2 šarga i 1 vrana) validnih riba. U potrazi za ovim bogatim ulovom, morali su potegnuti i do 34 metra dubine.
„Nije bilo lako, ovo su bili jedni od najlošijih vremenskih uvjeta na natjecanju u mojoj cijeloj natjecateljskoj karijeri, međutim veliko iskustvo našeg tima dovelo nas je do željenog cilja i naslova prvaka. Posebne zahvale i našem barkarijolu Renatu Hubi“ – rekao je Petar Prkić.
Član KŠR Ervin Siriščević (68) je bio najstariji natjecatelj, te je osim zlatnog odličja, dobio i priznanje kao sudionik prvog državnog prvenstva ikad održanog u RH koje je zbilo u Voloskom 1990.
Lijepe žice na vaganje donijele su i ekipe ŠRD Lubena te domaćin DSNM Volosko što im je osiguralo drugo i treće mjesto.
Pariz uvodi najviši stupanj mjera za sprječavanje širenja koronavirusa, što znači da će naredne dvije sedmoice, počevši od utorka, biti zatvoreni svi barovi, dok će restorani morati provoditi nove zaštitne mjere kako bi ostali otvoreni, priopćeno je iz ureda francuskoga premijera.
Ured predsjednika francuske vlade Jeana Castexa priopćio je da na području Pariza nije primijećen napredak, nakon što su u glavnome gradu prošloga tjedna prihvaćena sva tri vladina kriterija za uvođenje najvišega stupnja mjera za sprječavanje širenja koronavirusa.
Na području Pariza rad od kuće sada mora biti na prvom mjestu “više nego ikad”, a u sveučilišnim predavaonicama ne smije biti popunjeno više od pola njihovih kapaciteta, priopćeno je iz Castexova ureda.
Pojačane restrikcije počet će se primjenjivati od utorka.
– Te mjere, nužne u borbi protiv širenja virusa, primjenjivat će se dva tjedna na području Pariza i tri departmana koja ga okružuju, dodaje se u priopćenju.
Da bi se u gradu provodile mjere najvišega stupnja, broj novozaraženih mora biti veći od 250 na 100.000 stanovnika i 100 na 100.000 među starijom populacijom, dok je najmanje 30 posto kreveta na intenzivnoj njezi rezervirano za oboljele od koronavirusa.
Prije sedam dana restorani i barovi zatvoreni su na dva tjedna u Marseilleu, gradu na jugu Francuske i žarištu širenja zaraze u drugom valu, što je izazvalo prosvjede i neuspješan pokušaj pravne bitke.
Restorani u Marseilleu moći će se otvoriti ranije uz iste nove mjere.
Francuska je u nedjelju imala 12.565 novozaraženih koronavirusom, a tijekom proteklog tjedna 893 oboljela primljena su na intenzivnu njegu.
Prioritet svih budućih vlasti u Kotoru je osnivanje preduzeća Parking servis, čime bi se konačno riješio problem korišćenja javnih površina, ocijenio je za Dan načelnik kotorske Komunalne policije Zoran Vučinović.
On ističe da je izrađen elaborat koji je pokazao opravdanost osnivanja tog preduzeća, ali i da je bilo potrebno donošenje odgovarajućih odluka kako bi se taj postupak sproveo u djelo.
Ukazavši da se javne površine u Kotoru sada koriste bez ikakve kontrole, apostrofira da korist od njihove upotrebe treba da ima onaj ko ih održava, dakle grad.
“Preduzeće parking servis prvenstveno bi regulisalo sve parking prostore i parking mjesta na teritoriji opštine, kao i nepropisno parkiranje koje je prisutno u Kotoru, jer sada imamo anarhiju gdje ljudi zloupotrebljavaju i koriste javne površine na razne načine. Parking služba kontroliše prije svega da li vi plaćate korišćenje određenog prostora, a takođe bi preduzeće imalo i specijalno vozilo za odnošenje nepropisno parkiranih automobila, tzv. pauk, ali i pomoćno sredstvo, tzv. kandže. U Kotoru takođe imamo problem parkiranja oko stambenih zgrada”, naglašava Vučinović uz podsjećanje da ovakva preduzeća funkcionišu u susjednim opštinama, u Herceg Novom i Tivtu.
Na obalama Ligurije u nedjelju je more izbacilo četiri tijela, objavila je agencija ANSA i drugi mediji i precizirali da talijanske i francuske vlasti zajedno pokušavaju utvrditi njihov identitet.
Ekipa istražitelja pomorskih kapetanija karabinjeri i policija su u kontaktu s francuskim vlastima zbog identifikacije tijela nasukanih na obale talijanske rivijere nedaleko Francuske, precizira ANSA i dodaje da vlasti Ligurije za sada nemaju dojava o nestalim osobama.
Pretpostavlja se da je peto tijelo, pronađeno u rijeci Roya, pastir s prijevoja Tende čije državljanstvo još nije utvrđeno.
Jedan muškarac je pronađen mrtav u svom potopljenom automobilu u Saint-Martin-Vésubie, na jugoistoku Francuske, koje je u petak navečer zadesilo jako nevrijeme, rekli su u nedjelju vatrogasci.
On je druga žrtva s francuske strane nabujalih voda koje su u petak zadesile zaleđe Nice i sjeverozapad Italije
Nevrijeme je nanijelo milijune eura šteta, nakon što je uništeno nekoliko mostova u Italiji, a ulice su preplavljene krhotinama, blatom i prevrnutim automobilima.
Odlazeće DPS-SD-HGI rukovodstvo Opštine Tivat predvođeno gradonačelnikom Sinišom Kusovcem (DPS) odlučilo je da u posljednjim danima svoje uprave, potroši i ono malo novca što ga trenutno ima u budžetu Optine, kupujući opremu koja gradu apsolutno nije potrebna.
Naime, prema pouzdanim saznanjima “Vijesti“, Kusovčeva administracija u ponedjeljak namjerava da raspiše tender za nabavku mašine za čišćenje podmorja vrijedan 120.000 eura sa PDV-om. Zvanično objašnjenje je da se kupuje plovni bager-refuler koji će biti ustupljen Komunalnom preduzeću Tivat kao očekivanom budućem koncesionaru gradske lučice Kalimanj koju, kao luku od lokalnog značaja, Morsko Dobro treba da ustupi zvaničnom novom zakupcu.
Iz Komunalnog je nezvanično rečeno da oni niti su tražili, niti im treba bilo kakva mašina za čišćenje podmorja jer sve i da budu novi koncesionari gradske lučice, nije logično kupovati takvo skupo tehničko sredstvo koje će koristiti možda jednom u 30 godina, kako bi uklonili nanose mulja i pijeska iz akvatorijuma gradske marine.
Gradonačenik Kusovac nije odgovarao na telefonske pozive i SMS poruku novinara “Vijesti“ sa molbom da objasni što će Opštini Tivat koja se ne bavi hidrograđevinskim radovima, mašina za čiščćenje podmorja vrijedna 120 hiljada eura i zašto se ona kupuje baš sada – na isteku mandata aktuelne DPS-SD-HGI lokalne vlasti.
Nju će uskoro zamijeniti nova opštinska uprava koju čine tri građanske liste – Narod Pobjeđuje, Bokeški forum i Goran Božović – časno i odgovorno za bolji Tivat, koja je već izabrala predsjednika lokalnog parlamenta iz svojih redova, a uskoro bi trebalo da imenuje i novog gradonačelnika koji će zamijeniti Kusovca.
Odlazeći DPS gradonačelnik je, inače, odlučio da potroši 120 hiljada eura iz ionako prazne gradske kase, uprkos činjenici da je Tivat teško pogođen ekonomskom krizom od koronavirusa i brojnim prethodnimm Kusovčevim promašajima i rasipništvom koji su rezultirali gubljenjem milionskih svota gradskog novca pod sumnjivim okolnostima. Tivat je doveden u toliko lošu situaciju da Opština sa teškom mukom, nekoliko posljednjih mjeseci isplaćuje plate zaposlenima u lokalnoj administraciji i neredovno izmiruje svoje poreske obaveze prema Poreskoj upravi Crne Gore.
Siniša Kusovac
To nije spriječilo Kusovca da 19. avgusta napravi izmjene Plana javnih nabavki Opštine za ovu godinu i u njega uveden novu stavku – nabavku mašine za čišćenje podmorja vrijedne 120.000 eura. Dobro upućeni izvor „Vijesti“ potvrdio je da je namjera Kusovca da Opština kupi plovni bager-refuler kojim je prije godinu i po tivatska firma “Iva put“ počela problematični posao produbljivanja akvatorijuma gradske marine Kalimanj i njenog čišćenja od nanosa blata i mulja, za šta je Opština sa tom kompanijom sklopila ugovr vrijedan skoro 200 hiljada eura.
Posao iskopavanja oko 40 hiljada kubika mulja i nanosa iz podmorja gradske marine pretvorio se, međutim, u skandal jer je po odredbama tendera Opštine Tivat, izvođač bio u obavezi da iskopani materijal odvede na udaljenost ne manju od kilometar od obale Tivta i odloži na dubinu mora ne manju od 10 metara. Način na koji je tom poslu pristupila “Iva put“ u aprilu 2019. zaprepastio je Tivćane jer je plovnim bagerom-refulerom, ta kompanija počela da iskopava nanose mulja iz krajnjeg sjeverozapadnog dijela Kalimanja, kod restorana “Volat“ i taj je materijal plutajućim cjevovodom odvodila na samo oko 250 metara udaljenosti i prosipala na ulazu u marinu, u tjesnacu Grlo, na taj način zatrpavajući ionako uzak i plitak jedini ulaz u tivatsu gradsku marinu.
Nakon što se javnost pobunila, iz Opštine su saopštili da je to bilo samo “testno uklanjanje mulja“, pa su iz “Ive puta“ ubrzo postavili plutajući cjevovod za izbacivanje mulja iz gradske lučice na udaljenost od nekoliko stotina metara od obale Tivta, pred rtom Pakovo. Iako je on predstavljao prepreku na moru i opasnost za manja plovila, cjevovod od plastičnih cijevi promjera preko 20 centimetara koji su na površini mora držale brojne za njega privezane metalne bačve, nije bio propisno obilježen, niti osvijetljen tokom noći, a što bi morao biti po propisima o sigurnosti pomorske plovidbe. Postavljanje plutajućeg cjevovoda i obavljanje podmorskih radova u Kalimanju tada nisu ni objavljeni preko oglasa za pomorce Uprave pomorske sigurnosti, iako je to takođe po propisima, moralo biti učinjeno.
Nakon što su se u junu prošle godine pobunili hotelijeri čiji su se gosti žalili na nesnosan smrad i zamućeno more jer je nanos mulja koji se ispumpavao u more pred rtom Pakovo bio pun kanalizacionog otpada i zauljenih materija, reagovala je i Ekološka inspekcija koja je zaustavila ove kontroverzne radove i naložila investitoru – Opštini Tivat, da prije njihovog eventualnog nastavka, izradi Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu i preduzme mjere da se smanji zagađivanje šireg akvatorijuma Tivatskog zaliva. Elaborat je u međuvremenu završen i pokazao je da se produbljivanje Kalimanja nikako ne smije raditi na način na koji su to pokušali učiniti Opština i “Iva put“, pa radovi ni do danas nisu nastavljeni.
Plovni bager “Iva puta“ već više od godinu dana besposlen pluta, vezan uz jedan od gatova gradske marine i zauzima mjesto za čamce koji inače, plaćaju privez. Iz Opštine Tivat do sada su tvrdili da uprkos neplaniranom zastoju, neće doći u poziciju da odabranom izvođaču radova – “Iva putu“ plaćaju penale jer mu u skladu sa potpisanim ugovorom, nisu omogućili nesmetano izvođenje radova. Ipak, Kusovac se odjednom naprasno sjetio da Opštini treba baš mašina kakvu je „Iva put“ namjenski donio da radi posao u Kalimnaju i koja besposlena leži već duže od godinu, pa je 19. avgusta odlučio da izmijeni plana javnih nabavki Opštine za 2020. i ide u raspisvanje tendera da kupi “mašinu za čičenje podmorja – odnosno baš taj bager.
SD: To je potpuna ludost i nepotrebno bacanje novca
Iz SD Tivta, koja je koalicioni partner sa DPS u odlazećoj lokalnoj upravi Tivta, nezvanično su juče “Vijestima“ kazali da nisu bili upoznati sa ovakvim namjerama svog većeg koalicionog partnera i da im se snažno protive i ograđuju od toga.
“Apsolutno nemamo ništa sa tim i smatramo nabavku ovakve mašine potpunom ludošću i nepotrebnim bacanjem novca u situaciji kada je gradski budžet u veoma lošem stanju i kada jedva da ima novca za isplatu plata zaposlenima u Opštini“, kazao je sagovornik „Vijesti“ iz vrha tivatske SD.
Predsjednik OO HGI Tivta i potpredsjednik Opštine Ilija Janović nije odgvarao na telefonske pozive novinara da saopšti stav te partije oko Kusovčeve namjere da 120.000 eura gradskog novca potroši pod ovako sumnjivim okolnostima.
Širom gradova i opština u Hrvatskoj započela je prodaja mandarina na štandovima i to direktno od proizvođača iz doline Neretve.
Mandarine se već treću godinu nude žiteljima gradova Jastrebarsko, Zadar, Kaštela, Skradin, Ozalj, Duga Resa, Drniš, Novi Vindolski i općinama Otok, Velika Pisanica, Sveta Marija, Kotoriba, Žakanje, Kamanje, Donji Vidovec i Kostrena.
Od ove godine uspostavljena je i saradnja s velikim gradovima poput Splita, Rijeke i Zaprešića te drugih gradova i općina od kojih se izdvajaju Korčula, Solin, Slunj, Senj, Sisak, Zabok i Nova Gradiška. Posebno se ističe i suradnja s LAG-om Karašica iz Petrijevaca koji pod sloganom „Mandarina na kućnom pragu“ pokrivaj područje od Osijeka do Vukovara.
U suradnji s Gradom Zagrebom, Dubrovačko-neretvanska županija preko Povjerenstva za mandarine nastavlja s organizacijom treće manifestacije „Zagreb Neretvi, Neretva Zagrebu“, koja će se održati od 12. do 26. oktobra. Na deset atraktivnih lokacija u gradu Zagrebu, svoje proizvode nudit će dvadeset OPG-ova iz doline Neretve.
Inicijativu samostalnog plasmana mandarina na javnim površinama jedinica lokalne samouprave diljem Hrvatske pokrenulo je prije tri godine Povjerenstvo za mandarine Dubrovačko-neretvanske županije u suradnji s LEADER mrežom Hrvatske i Udrugom gradova RH putem prodaje s kombija ili kamiona.
Do sad je na ovaj način povezano preko 25 gradova i opština u Hrvatskoj i preko 40 OPG-ova koji se spremaju da od 1. oktobra do 15. decembra plasiraju ovogodišnji urod.
U laboratorijama Instituta za javno zdravlje i drugim laboratorijama u državi koje sprovode PCR dijagnostiku na novi korona vurus ukupno je registrovano 193 novopozitivnih slučajeva infekcije.
Od posljednjeg presjeka laboratorije su završile PCR analizu 657uzorka na novi koronavirus.
Najviše novih slučajeva infekcije registrovano je u Podgorici, njih 72, Nikšiću je registrovano 25 slučajeva, Rožajama 18, Bijelom Polju 12, Beranama 10, Budvi devet, Baru i Cetinju po osam, Ulcinju sedam, Pljevljima šest, Mojkovcu pet, Žabljaku četiri. Po dva slučaja zabilježena su u Herceg Novom, Andrijevici i Tuzima, i po jedan u Kotoru, Plavu i Danilovgradu.
“Od jučerašnjeg presjeka Institutu su stigle prijave za pet smrtnih ishoda kod COVID19 pozitivnih pacijenata iz Podgorice (2), Kotora, Pljevalja i Bara, rođenih 1947 (2), 1956, 1939 i 1932. godine a koji su liječeni u KCCG (3) i OB Bar (2)”, saopšteno je iz IJZCG.
Novi predsjednik Skupštine Matice Boke je Siniša Kovačević iz kotrske podružnice ove NVO, dok je za predsjednika Upravnog odbora izabran Mirko Mustur, čelni čovjek hercegnovske podružnice.
Odlučeno je to danas na izbornoj Skupštini Matice Boke koja je, uz poštovanje mjera NKT-a, održana u velikoj dvorani Centra za kulturu u Tivtu. Na Skupštini su usvojene i statutarne izmjene po kojima Upravni odbor sada čini 21 novoizabrani predstavnik ukupno sedam podružnica ove NVO.
Izvještaj o radu Matice Boke u proteklom periodu podnio je dosadašnji predsjednik UO Željko Komnenović koji se osvrnuo na brojne relaizovane projekte, ali i najavio nove od kojih je najambicioizniji produkcija dokumentarne TV serije „Bokeljski admirali i kapetani“, a za čiju je realizaciju Matica Boke donila podršku u iznosu od 60.970 eura od Vlade Republike Srbije.
„U planu je snimanje deset polučasovnih epizoda i dugmetražnog dokumentarnog filma o zaboravljenim pomorskim vukovima – Bokeljima koji su vjekovima svojom hrabrošću i pomorskom vještinom ispisivali zlatne stranice istorije pomorstva Evrope i svijeta. Potpisan je ugovor sa udruženjem „Šta hočeš“ i snimanje će početi tokom narednih mjeseci“- najavio je Komnenović koji je naglasio da nakon punih decvet godina na čelu Matice Boke, sa mjesta predsjednika UO odlazi zadovoljan i ispunjen, ali da će ta NVO i dalje biti visoko pozicionirana i u njegovim daljim aktivnostima na mjestu predsjednika Opštine Tivat na koje će Komnenović uskoro biti imenovan kao nosiac izborne liste Narod Pobjeđuje što je pobijedila na lokalnim izborima u Tivtu.
„Novom rukovodstvu Matice Boke želim puno uspjeha u radu kao i to da iskoriste na najbolji mogući način novi društveno—politički trenutak u Boki, na korist i Boke i Bokelja, da održe nivo aktivnosti i da predano rade na kulturnoj i privrednoj posebnosti Boke Kotorske“- rezimirao je Komnenović.
Novi predsjednik Skuptine Matice Boke Siniša Kovačević najavio je kadrovsko i finansijsko jačanje te NVO kako bi ona bila „krovna organizacija svih Bokelja“ i istakao da očekuju podrku od novih državnih, i lokalnih vlasti u Tivtu, Kotoru, Budvi i Herceg Novom. Pored nastavka rada na kulturnoj i izdavačkoj djelatnosti, odnosno TV i dokumentarnoj filmskoj produkciji, novi predsjednik UO Matice Boke Mirko Mustur je najavio i nastavak rada te NVO na „privrednoj, ekonomnskoj i svakoj drugoj afirmaciji bokeljskih opština.“
Kovačević i Mustur
„Nastavićemo i sa zalaganjima za decentralizaciju države u korist lokalnih samouprava i afirmaciju Boke kao jedinstvene regije po EU standardima, borbu za zaštitu prostora i primjenu najkvalitetnijih ekoloških standarda, rad na transformaciji Morskog Dobra i iznalaženje prihvatjivih i poštenih riješenja u upravljanju obalom uz veće učešće primorskih opština u raspolaganju svojim prostorom“- kazao je Mustur najavljujući i skoro osnivanje podružnice Matice Boke u Beogradu gdje žvi, radi ili studira veliki broj ljudi iz Boke Kotorske.
Član Upravnog odbora Ivan Starčević je naglasio da nakon dugogodišnje dikriminacije Boke i Bokelja od strane države, „krajni cilj Matice Boke mora biti visok nivo kulturne i ekonomske autonomije Boke“.
„Nakon promjena na državnom i lokalnom nivou, ideja o zajednici bokeljskih opština sada može dobiti pun „vjetar u leđa“, što bi na kraju, u skladu sa direktivama EU, rezultiralo stvaranjem regije Boka, po ugledu na regiju Istra“- poručio je Starčević, pozivajući i na veće korišćenje instituta slobodne stolice od strane NVO u lokalnim parlamentima bokeljskih opština, a u cilju povećanja uticaja civilnog sektora na rad lokalnih vlasti.
Branko Mamula 99-to godišnji admiral flote već petanestak godina sa suprugom Mirjanom Jakelić–Mamula, živi u Tivtu
B.ranko Mamula
1 od 6
B.ranko Mamula
B. Mamula
Mamula docekuje Tita na skolskom brodu GALEB
B. Mamula
Branko Mamula u partizanima
Iz štampe je upravo izašla knjiga „Admiral sa Korduna – Bitke i sudbine“ čiji je autor nekadašnji načelnik Generalštaba JNA i savezni sekretar za narodnu odbranu SFRJ, admiral flote u penziji, Branko Mamula.
Knjigu je objavilo Srpsko narodno vijeće iz Zagreba, uz podršku Ureda za ljudska prava i prava nacionalnih manjina Vlade Republike Hrvatske.
“Admiral sa Korduna” je osma po redu knjiga koju je napisao admiral Mamula, jedna od najmarkatnijih još živih ličnosti koje su učestvovale u formiranju i razvoju nekadašnje „Titove Jugoslavije“, od Drugog svjetskog rata do krvavog rasopada SFRJ u građanskim ratovima početkom devedesetih. Ovo je možda, i najličnija od svih njegovih dosadašnjih knjiga jer tretira život samog Mamule i njegovih predaka u nekadašnjoj austrougarskoj tzv. Vojnoj krajini na području današnje Republike Hrvatske. U šest poglavlja, na preko 200 strana i uz obilje ilustracija i fotografija iz bogate vojničke karijere Branka Mamule, knjiga „Admiral sa Korduna“ donosi i neke do sada široj javnosti nepoznate detalje iz života ovog partizanskog prvoborca, i jedne od ključnih rukovodećih ličnosti Mornarice Narodnooslobodilačke Vojske Jugoslavije u završnim godinama Drugog svjetskog rata, ali i oficira koji je u poslijeratnim decenijama izgrađivao nekadašnju JNA do ranga jedne od najjačih i najsposobnijih armija na svijetu. Na stranicama ove knjige opisano je porijeklo srpske porodice Mamula koja je rodom iz Banjana u blizini Nikšića. Iz jugoistočne Hercegovine dio te familije naselio se na Kordun gdje su od 17.vijeka oni postali jedni od najistknutijih čuvara istočnih granica Austrojskog carstva u tzv. Vojnoj krajini. Ova porodica dala je mnoge ugledne i uvažene sveštenike, knezove, trgovce , ali i vojnike od kojih je svakako najčuveniji bio general i baron Lazar Mamula (1795-1878), vojni komandant i guverner austrijske provincije Dalmacija. Osim što je bio jedan od najvještijih i najistaktntijih austrijskih vojskovođa u prvoj polovini 19.stoljeća, baron Lazar Mamula ostao je upamćen i kao vojni upravitej Boke Kotorske gdje je boravio od 1849. do 1855., pritom svojim djelima ostavivši izuzetno dobar utisak kod lokalnog, ali i stanovništva susjedne knjaževine Crne Gore koju je Mamula maksimalno nastojao pomoći u njenim ratovima i sukobima sa Turskom. Zbog njegovih zasluga za Crnu Goru, knjaz Danilo Petrović je Mamulu zvao da mu bude vjenčani kum prilikom knjaževe ženidbe na Cetinju, 12.januara 1855. Baron Lazar Mamula na ovim je prostorima ostao zapamćen i zbog niza utvrđenja koje je Austrija tada izgradila na svojim južnim granicama u okolini Boke, a posebno po impozantnoj i tada najjačoj tvrđavi na južnom Jadranu – sagrađenoj na ostrvcetu Lastavica pred ulazom u zaliv Boke, a koja je carskim dekretom iz 1853., prije nego što je potpuno završena, dobila zvanično ime Fort Mamula u spomen na njenog graditelja. General Lazar Mamula, inače brat Mihaila Mamule, čukundjeda admirala Branka Mamule, jedan je od najaslužnijih što se današnja Hrvatska sredinom 19.vijeka, odbranila od pokušaja nasilne mađarizacije, a poznat je i po tome što se zalagao za ujedinjenje južnoslovenskih naroda pod okriljem austrijske carske krune kojoj je vjerno do kraja života služio.
Osim o ovom njegovom najistaknutijem pretku, admiral Mamula je u knjizi „Admiral sa Korduna“ pisao je i o svojoj porodici, djetinstvu i mladost u svom zavičaju, pristupanju Komunističkoj partiji za vrijeme Kraljevine Jugoslavije i odlasku u partizane odmah na početku Drugog svjetskog rata u Jugoslaviji, kao i teškoj sudbini civilnog srpskog stanivništa u djelovima kvislinške Nezavisne Države Hrvatske od 1941-45. Najpotresnija u knjizi svakako je scena u kojoj Mamula opisuje svoje suočavanje kao mladog partitana sa posljedicama jednog takvog divljanja ustaša na Korduni i Petrovoj gori, a gdje su mu ustaše za samo jednu noć, ubili majku, brata i dvije sestre.
U knjizi je opisan čitav bogat i sadržajan Mamulin ratni put od partizanskog borca – omladinskog rukovodioca bataljona Prvog kordunaškog odreda, do imenovanja za prvog političkog komesara u Štabu novoformirane Mornarici NOVJ na koju je postavljen novembra 1943.
“Suprostavljao sam se tome sa mnogo argumenata. Na kraju sam rekao: „Ali ja ne znam ni plivati!“ Bakarić (Vladimir-prim.aut.) će na to: „Utoliko bolje. Nećeš moći pobjeći, moraćeš se boriti!“ – opsiao je Mamula kako je po naredbi vrha partije i NOVJ-a za Hrvatsku, morao ostaviti za sobom Kordun, Petrovu goru i grobove najmilijih na njoj, i otići za Crikvenicu – u Mornaricu koja ga je kasnije i proslavila kao jednu od najmarkatnijih vojnih figura nekadašnje SFRJ. U knjizi „Admiral sa Korduna“ on je dao i vrlo iscrpan opis svoje službe u partizanskoj mornarici, te iznio i neke do sada skoro nepoznate, ali veoma važne detalje o sadejstvu partizanskih i jendinica Kraljevske Mornarice Velike Britanije u završim operacijama za osloboženje Jadrana i jugoslovenske obale od njemačkih snaga, kao i vješto odigranoj političkoj igri jugoslovenskog partizanskog rukovodstva što je dovelo do toga da djelovi jadranske obale koji su prethodno bili u sastavu fašističke Italije poput slovenačkog primorja, Istre, Rijeke, Zadra i kvarnerskih ostrva, poslije Drugog svjetskog rata pripadnu Jugoslaviji, odnosno današnjoj Hrvatskoj.
Kroz cijelu knjigu protkana su i sjećanja na brojne naše ljude koji su za države što su se tokom istorije, redale na ovim prostorima, učinili mnoga velika i dobra djela, ali su na kraju krajeva, uvijek doživjavali tužne sudbine i bili neprihvaćeni kako od onih koji su im rod po krvi, tako i od onih u čije su ime časno ratovali i branili države čiji su bili građani. Upečatljiv takav primjer je austrougarski feldmaršal Svetozar Borojević (jedini Srbin koji se ikada u bilo kojoj vojsci uzdigao do tog, najvišeg vojnog čina), vjerovatno najčuveniji i najsposobnji u čitavoj plejadi takvih južnoslovenskih carskih i kraljevskih vojnika.
B. Mamula
„Sada kada pišem ova sječanja, nakon što je srušena i nestala Jugoslavija, s tugom primjećujem da je moja generacija koja je stvarala tu novu zajednicu jugoslovenskih naroda, doživjela istu sudbinu. Mi koji potječemo s područja nekadašnje Vojsne krajine izgubili smo svoju domovinu, svoj rodni kraj i svoje korijene. Naši su zemljaci protjerani, tamo žive danas neki drugi ljudi, vjerovatno i oni protjerani odnekuda. Povratak je dozvoljen i obećan, ali onemogućen uvjetima života… Rasuti po postjugoslavenskom prostoru ljudi iz Like, sa Korduna, banije i drugih područja nekadašnje Vojne krajine, danas mole da dobiju nova državljanstva, da mogu postojati – živjeti i umrijeti i biti negdje sahranjeni. Bez obzira na sve ideološke, moralne, sociološke i političke razlike među generacijama Krajišnika i država za koje su se borili i služili, a one su ogromne, kraj im je isti: nigdje im domovine”- zapisao je sa sjetom, 99-to godišnji admiral flote Branko Mamula koji već petanestak godina sa suprugom Mirjanom Jakelić –Mamula, živi u Tivtu.
JEDINSTVENO SVJEDOČANSTVO
„Veteran Drugog svjetskog rata s jedinstvenom ratničkom biografijom, u desetoj deceniji života, odlučio je napisati ratne uspomene. U nekim zemljama to bi bila svojevrsna senzacija.U zemljama nastalim na ruševinama Jugoslavije sjećanje na ratnu generaciju Branka Mamule opterećeno je neprijateljskim odnosom vladajućih ideologija i demonizacijom koju nameću nove državotvorne političke elite, uprkos tome što je pokret kojem je pripadao Mamula oslobodio zemlju od fašističkog okupatora, porazio domaće koljače, zavrijedio većinsku podršku jugoslavenskog stanovništva i međunarodne zajednice, te izgradio neuoporedivo pravednije i emancipiranije društvo od društva ekstremne nejednakosti, endemskog siromaštva i transgeneracijske neprisvijećenosti u kojem su živjele brojne prethodne generacije. Branko Mamula jedan je od posljednjih živih svjedoka jugoslavenske revolucije“- zapisao je pored ostaloga, u pregovoru knige „Admira sa Korduna“, Milan Radanović.
STOGODIŠNJI ADMIRAL
Branko Mamula rođen je 30.maja 1921. u selu Slavsko Polje u opštini Vrginmost na Kordunu u Hrvatskoj. Porodica Mamula je srpskog porijekla, a na tim prostorima Hrvatske živi duže od 500 godina. Branko Mamula je osnovnu školu završio u u rodnom selu, četiri razreda Realne gimnazije u Glini a Državnu trgovačku akademiju u Karlovcu. Učesnik je narodnooslobodilačkog rata i nosilac Partizanske spomenice 1941. Prošao je mnoge bitke od početka ustanka u Hrvatskoj 1941. do konačnog oslobođenja Jugoslavije maju 1945. Nakon rata, obavljao je visoke dužnosti u Floti Jugosleovenske Ratne Mornarice, odnosno Vojnopomorskom školskom centru, kao i Petoj pomorskoj zoni JRM koja je kontrolisala Sjeverni Jadran. Obavljao je potom dužnosti u Glavnoj političkoj upravi Ministarstva narodne odbrane, ali je odbio zahtjev da preuzme dužnost načelnika Uprave državne bezbjedosti za oblast Hrvatskog primorja i Istre te se vratio na visoke vojne dužnosti u Komandi JRM. Avgusta 1958. završio je Višu vojnopomorsku akademiju kao prvi u rangu, a u jesen iste godine poslat je na dalje jednogodišnje komandno štabno školovanje u Veliku Britaniju. Kasnije je završio kurs operatike u Ratnoj školi JNA u Beogradu i kurs viših pomorskih oficira pri Mornaričkom školkskom centru u Splitu. Tri godine je početkom šeszdesetih služovao u Sudanu na dužnosti vojnog savjetnika (u suštini nezvaničnog načelnika Generalštava) u vojsci tek oslobođene te republike u istočnoj Africi. Nakon povratka u Jugsolaviju obavljao je brojne visoke komandne i štabne dužnosti u jedinicama JRM i JNA, te saveznom Sekretarijatu za narodnu odbranu. Juna 1979 postavljen je na dužnost načelnika generalštaba JNA na kojoj ostaje do maja 1982. kada je imenovan za saveznog sekretara (ministra) za narodnu odbranu koju je obavljao do penzionisanja 1988.godine. Govori engleski i ruski jezik, a napisao je više stručnih knjiga iz oblasti vođenja rata na moru: „Mornarice na velikim i malim morima“, „Savremeni svijet i naša odbran“, „Odbrana malih zemalja“, kaoo i knjige memoarsko-političko-analitilke sadržine „Slučaj Jugoslavija“ i „Rat u novom stoljeću“. Objavljivao je naučne radove u brojnim domaćim i stranim publikacijama, a američki stručni mornarički časopis „US Navy Proceedings“ dodijelio mu je godišnju nagradu za 1973.godinu. Nosilac je 11 jugolovenskih visokih odlikovanja, te još deset drugih visokih ordena kojima su ga odlikovale Poljska, Sudan, Italija, Francuska, Indonezija, Nepal, Tunis, Grčka, Austrija i Jordan. Dobitnik je i više spomen-medalja u SFRJ, SSSR, Ruskoj Federaciji i Crnoj Gori.
“PAMTIMO LOGOR MORINJ” naziv je perfomansa koji su povodom 3. oktobra, kada se navršilo 29. godina od formiranja Sabirnog centra u opštini Kotor za zarobljenike sa područja dubrovačke regije, nazvanog Logor Morinj, organizovale aktivistkinje NVO na Trgu od oružja u Kotoru.
Podsjetimo, aktiviskinje ANIME su u novembru 2019. godine kod Sekretarijata za kulturu i društvene djelatnosti Opštine Kotor pokrenule Inicijativu za podizanje spomen obilježja ratnim zatvorenicima iz Hrvatske u Sabirnom centru u Morinju (sa inicijativom upoznale: predsjednika Opštine i Skupštine Opštine, predsjednika Crne Gore, predsjednika Vlade i predsjednika Skupštine CG; ministru pravde i ministru odbrane kao i Generalni konzulat Republike Hrvatuske u CG).
Dobile su odgovor od predsjednika države i Sekretarijata. Predsjednik ih je uputio na opštinske organe. Opštinski organi ( Sekretarijat za kulturu sport i društvene djelatosti ) traži od NVO Anime da dostavi :
Podatke o vrsti i veličini spomen –obilježja, predlog teksta koji će biti ispisan na spomen –obilježju, predlog načina održavanja spomen –obilježja, predlog idejnog rješenja spomen- obilježja, Saglasnost vlasnika odnosno korisnika objekta.
ANIMA – Kotor 3. oktobar 2020.
„Odgovorile smo da je ANIMA podnijela inicijativu, a ne zahtjev za podizanje spomenika, da nema ni stručne ni finansijske resurse da bi odgovorila na navedene zahtjeve. U pismu upućujemo na važnost čuvanja istine i kulture sjećanja i da očekujemo da Sekretarijat prihvati inicijativu, formira zahtjev za podizanje spomen – obilježja nadležnim organima jer su u mogućnosti da obezbijede navedene uslove. U januaru mjesecu iz Sekretarijata nam odgovaraju da se spomen obilježje ne može podići prije isteka roka od 50 godina kada se događaj zbio, ali izuzetno može uz saglasnost Vlade Crne Gore i ponovno se od ANIME traže navedeni dokumenti koje je trebalo dostaviti u roku od 7 dana. Iz vođene komunikacije između ANIME i nadležnih organa razumjele smo da nema dovoljno političke volje da se naša inicijativa formuliše u zahtjev prema organima Republike“ – saopštili su iz ANIME.
Na današnji dan 3. oktobar, podsjećamo da je neophodno napraviti spomen obilježje u Morinju.
Ne posjedujemo stručne i finansijske resurse za obezbjeđivanje odgovarajućih uslova za realizaciju, ali znamo da Opština raspolaže i finasijskim i stručnim resursima koji bi mogli da obezbijede ove uslove, a naša organizacija stoji na raspolaganju u stručnom obrazlaganju potrebe za ovim činom uvažavanja žrtava.
ANIMA – Kotor 3. oktobar 2020.
ANIMA je u dugom periodu, naročito od vremena sticanja nezavisnosti, ukazivala na neophodnost suočavanja građanstva Kotora sa ovom činjenicom na različite načine: uličnim akcijama, saopštenjima, flajerima, prikazivanjem filmova o Logoru Morinj, obilaskom ovog mjesta u kontiniutetu, simboličkim obilježavanjem polaganja cvijeća, održavajuci tako kulturu sjećanja na mjesta preživljene patnje i učinjenog zločina. 2019.g Anima je uradila istraživanje o stavovima i informisanosti u organima lokalne uprave prema ratnom zločinu u Mornju, te napravila analizu sa zaključkom da je, uprkos još uvijek jasnih otpora opštinske vlasti da se u potpunosti suoči sa ovim zločinom, iskazana potreba za obilježavanjem ovog mjesta. Izdale smo publikaciju sa rezultatima istraživanja „Pamtimo logor Morinj” i dokumentovale prikupljenje podatke.
Logor Mrinj
Podsjećamo, u Sabirnom centru je u periodu od oktobra do avgusta 1992. godine bilo smješteno oko 300 zatvorenika iz Republike Hrvatske, koji su bili izloženi nečovječnom ponašanju i torturi. O ovim zločinima svjedoči sudski proces od pokretanja istrage 2007. do izricanja pravosnažne presude februara 2014. U sudskom procesu su osuđene četiri osobe ukupno na 12 godina zatvora. Donesene su 154 odluke o reparaciji i dosuđeno je 1.485.510 € finansijske nadonade zatvorenicima. Istina o ovim dešavanjima je još uvijek sakrivena od javnosti u Kotoru.
ANIMA – Pamtimo logor Morinj
Apelujemo na opštinske organe da prihvate inicijativu, formulišu zahtjev i iskažu političku volju za postavljanje spomenika, kao čina njegovanja kulture sjecanja, čime bi ispoštovali žrtve torture, zvanično pružili ruku pomirenja (oprosta) i stvorili uslove za mirovno vaspitanje mladih generacija, saopštli su iz ANIME:
