Alpinističko-speleološki odsjek Planinarskog kluba „Subra“ upozorava posjetioce, da meteo prognoza upućuje na nastavak ekstremno niskih temperatura i jake, na udare orkanske bure u našem planinskom zaleđu.
U takvim uslovima, preporuka je da se ne izlaže nepotrebnim rizicima, te da se ne kreće dublje u unutrašnjost Orjena tokom nastupajućih prazničnih dana, poručeno je iz Planinarski klub “Subra”.
Niske temperature…
U Albaniji, jednoj od najsiromašnijih evropskih zemalja, kockanje je od 1. januara zabranjeno.
Vlasti žele da ograniče negativne uticaje kockanja na mnoge porodice ovom mjerom.
U skladu sa zakonom koji je stupio na snagu, vrata je moralo zatvoriti oko 4.300 kladionica, koje su rasle u gotovo svakom kutku posljednjih nekoliko godina.
U zemlji sa 2,8 miliona stanovnika imali su izuzetno veliki broj kladioničara po broju stanovnika – jedan na 670 stanovnika, što je mnogo više nego u susjednim balkanskim zemljama i zapadnoj Evropi.
Zabrana kockanja ne odnosi se samo na kafiće sa kladionicama, već i na online klađenje i kockarnice, koje su se do sada mogle naći u blizini škola, ali će sada biti dozvoljene samo u hotelima sa pet zvjezdica, izvještava Indikator.ba
Ministarstvo odbrane uspjelo je proteklih mjeseci da riješi veći dio problema sa uklanjenjem zaostalih i nepotrebnih mornaričkih ubojnih sredstva iz vojnih skladišta u Boki Kotorskoj.
U bojevim glavama torpeda, protivbrodskih krilatih raketa i morskih mina, u krugu vojnog objekta Petrovići-Pristan na Luštici, što djelimično u podzemnim skladištima, a što na otvorenom, uskladišteno je bilo preko 200 tona visokorazornog eksploziva. Svo rashodovano mornaričko naoružanje koje se čuva u ovom kompleksu, punjeno je visoko brizantnim eksplozivom – mješavinom na bazi TNT, aluminijumskog praha i tzv. heksogena (RDX). Ta mješavina, poznata kao TAH, prema riječima eksperata, ne može se delaborisati metodama koje su primjenjivane u neutralisanju naoružanja koje sadrži eksplozivno punjenje na bazi klasičnog TNT-a. TAH eksploziv se ne može topiti vodenom parom i zbog toga se ova punjenja ne mogu prepakovati u privredni eksploziv, kao što su to do sada učinili sa sredstvima naoružanja koja su punjena sa čistim TNT-om. Kod TAH-a nema delaboracije već se kao metoda uništenja nameće samo jedna – detoniranje sredstva punjenog TAH-om u kontrolisanim uslovima, pa je stoga riješavanje ovog problema bilo izuzetno teško za sprovesti u Crnoj Gori.
“Problem sa starim mornaričkim naoružanjem se izgleda, privodi kraju. Protivbrodske planirajuće mine tipa GMI-100 Rockan su već odvazene sa Pristana u Berane. Preuzela ih je kompanija Poliex i za sada mi nije poznato kako će ih oni uništiti”- kazao je izvor dobro upućen u dešavanja u vezi sa ostatkom viška mornaričkog naoružanja u Crnoj Gori, podsjećajući da je svaki Rockan napunjen sa po 104 kilogrma eksploziva na bazi TAH-a.
“Bojeve glave torpeda i raketa, te mine AIM M-82, uz finansiranje preko međunarodnog tendera, spremaju se za Italiju. Preuzeće ih neka njihova firma, a transport će biti obavljen na početkom 2019. Na Pristanu nakon toga ostaju samo torpeda 53-65KE sa bojevim glavama koja čekaju pogodnog kupca, koji bi eventualno uzeo sve tako kompletne, te trupovi od ostalih torpeda bez bojevih glava, odnosno trupovi protivbrodskih raketa, takođe bez bojevih glava. S obzirom na raspoloživi prostor u podzemnim skladištima – potkopima koji se na ovaj način oslobađa, smatram da će Pristan uskoro biti potpuno bezbjedan”- kazao je naš sagovornik. U potkope će tako biti prebačena protivbrodska torpeda tipa 53-65 KE, svako sa bojevom glavom napunjenom sa po 395 kilograma TAH.
U vojnom kompleksu na sjeverozapadnoj obali Luštice pored 100 mina Rockan koje su već odnešeni u Vasojeviće, je i oko 80 bojevih glava od torpeda tipa „53VA“, svaka sa eksplozivnim punjenjem od po 210 kilograma TAH-a. Tu je i 20 komada bojevih glava protivpodmorničkih torpeda „SET 53“, svaka punjena sa 92 kilograma TAH-a. Ovdje je i oko 120 komada bojevih glava za protivbrodske krilate raketa tipa P-20, P-21 i P-22. Svaka od tih glava sadrži po 370 kilograma eksplozivnog punjenja na bazi TAH-a. Tu su i akustično-indukcione morske mine AIM M-82 kojih ima ukupno 297 komada. Svaka od ovih mina koje su svojevremeno proizvođene u bivšem tivatskom Arsenalu, ima punjenje od po 490 kilograma TAH-a. Po eksplozivnoj snazi, svako od pojedinačnih punjenja mina AIM M-82, ekvivalentno je jednoj toni klasičnog TNT-a. Sa svog naoružanja gdje je to moguće, demontirani upaljači, kapisle i inicijalna punjenja koja „okidaju“ glavnu eksploziju
Ministarstvo odbrane proteklih godina uspjelo je već da sa Pristana ukloni i neutralizuje dio suvišnog mornaričkog naoružanja, pa su odavde uklonjene bojeve glave protivavinskih raketa RZ-13 za raketni sistem „Osa-M“, odnosno raketne dubinske bombe RGB-60 koje su municija za protivpodmornički raketni sistem „Smerč“. Iz resora ministra Boškoviča ljetos, kada se posljednji put pisalo o ovom problemu, nisu željeli da preciznije odgovore što preduzimaju da se odavde ukloni i preostalih oko 200 tona visokorazornih eksplozivnih punjenja, ističući samo da „kroz različite programe neutralizacije suvišnog naoružanja i ubojnih sredstava, u kontunuitetu rješavamo preostale količine viška ovih sredstava i time konstantno smanjujemo opasnost od rizika za ljude i životnu sredinu.”
Na društvenim mrežama se pojavio snimak avona u blizini tivatskog aerodroma, s kojim se vjetar doslovno poigravao, prilikom pokušaja jučerašnjeg slijetanja.
“Snimio sam ovo u Radanovićima kod Tivta. Rizičan pokušaj slijetanja ATR-a. Let je preusmjeren za Podgoricu”, navodi se u opisu snimka.
Da putnicima nije bilo lako dok ih je sjeverni vjetar ljuljao samo su neki od komentara, a Aerodrom Crne Gore navodi za medije da su juče čak četiri aviona bila preusmjerena iz Tivta ka Podgorici, što je redovna procedura kada duva jak vjetar.
Originalna i prepoznatljiva kotorska manifestacija “Od Božića do Božića” nakon velikog broja sadržaja organizovanih uoči dočeka Nove godine nastavlja se već danas poručuju iz NVU “Karampana”.
Petak 4. januar, od 18 sati u crkvi Sv. Nikole biće održan Božićni koncert Srpskog pjevačkog društva „Jedinstvo”.
“Humanitarno veče, koje će biti održano 5. januara, na Pjacu od Muzeja u 20 sati posvećeno je svim kotorskim oriđinalima, a sav prihod od prodaje kobasica i kuvanog vina biće namijenjen kupovini novih instrumenata Gradskoj muzici Kotora” – poručuju organizatori.
05.01. U 20:00 sati na Pjacu od Muzeja na humanitarno vece posveceno oridjinalima grada Kotora
Iz “Karampane” pozivaju sugrađane i goste našeg grada da događaj najavljen za suutra posjete u što većem broju.
Priganice će se ispred glavnih gradskih vrata služiti 6. januara u 10 sati.
Organizacija šestog po redu projekta od “Božića do Božića” završava se 8. januara uz gastro specijalitete kotorskih domaćica koji će biti predstavljeni u okviru ” Papalade ala maka”.
Trg od oružja je od 18 sati rezervisan za štimung koji će prirediti sastav “Goodbye Windows”.
Organizatori „Od Božića do Božića” su NVU „Karampana” u saradnji sa suoorganizatorom Turističkom organizacijom Kotor, a pod pokroviteljstvom Opštine Kotor. Program je počeo 23. decembra prošle do 8. januara 2019. godine organizuje niz manifestacija u okviru projekta
Opština Tivat pred novogodišnje praznike raspisala je nekoliko tendera za nastavak radova na komunalnoj infrastrukturi u tom gradu. Najvrijedniji je tender za izbor izvođača radova na izgradnji novog multifunkcionalnog objekta na Seljanovu u kome lokalna uprava gradonačelnika Siniše Kusovca (DPS), namjerava da smjesti Dnevni centar za djecu sa posebnim potrebama, Crveni krst, Mjesnu zajednicu i Dnevni centar za stare.
Procijenjena vrijednost izgradnje objekt koji će se nalaziti na mjestu dosadašnje barake Crvenog krsta u Zagrebačkoj ulici, je 390.000 eura. Ponude zainteresovanih izvođača primaju se do 6.februara, a kompanija koja bude izabrana imaće rok od devet mjeseci od dana potpisivanja ugovora da sagradi novu višespratnicu.
Čišćenju podmorja gradske lučice Kalimanj
Raspisan je i 200 hiljada eura vrijedan tender za izbor izviđača radova na čišćenju podmorja gradske lučice Kalimanj. Izabrani izvođač imaće rok od mjesec dana od dana potpisivanja ugovora, da sa plovnim bagerom iz podmorja gradske marine ukloni oko 40.000 kubika mulja i nanosa zemlje i pijeska i na taj način produbi akvatorijum Kalimanja.
Lokalna uprava ponovno je raspisala i ranije poništeni tender za nabavku i ugradnju konferencijske opreme u sali gradskog parlamenta, a ta javna nabavka procijenjene je vrijednosti 35.000 eura.
Opština planira da potroši i dodatnih 40 hiljada eura za radove na instalaciji novih poteza javne rasvjete u naseljima Markuševina, Seljanovo, Krašići, Radovići, Đuraševići, Kalimanj, Lepetane, Brda i Gradiošnica.
Preduzeće Morsko Dobro iz Budve potvrdilo je da zakupac obale na Đuraševićima, podgorička kompanija FAB Petrol, nije pribavila sve neophodne papire i saglasnosti i da stoga od njih nije dobila ni riješenje kojim joj se odobrava da na ovom dijelu obale Tivta formira novu malu marinu, postavljenjem u moru dva nova velika plutajuća privezna gata za jahte.
„Zakupac predmetnih lokacija još u postupku dobijanja neophodne saglasnosti od nadležnih organa, o čemu smo obaviješteni dopisom, i istom nije izdato Rješenje o postavljanju i organizaciji pristaništa i privezišta.U međuvremenu Javno preduzeće je konstatovalo radove na postavljanju pontona i uputilo prijavu Lučkoj kapetaniji Kotor da preduzme mjere i radnje iz svojih nadležnosti.”- rekla nam je portparolka Morskog Dobra Ivana Lazović.
Uprkos tome što nema papire i dozvole od države da to uradi, FAB petrol je prije par mjeseci, dok je još kod Agencije za zaštitu prirode u toku procedura donošenja Elaborata o prcjeni uticaja tog objekta na životnu sredinu, postavilo dva plutajuća gata na obali ispod nekadašnje stare ciglane u Krtolima – danas kupališta Movida Beach kojim gazduje ta firma. Dva nova plutajuća betonska gata ukupne dužine 104 metra u obliku latiničnog slova “L”, opremljeni su instalacima za spajanje jahti na vodovodnu i elektro-mrežu, dopiru na 60 metara od postojeće linije obale na tom mjestu i na taj način formiraju novu malu “marinu Solila”. Iako je njeno formiranje, a kamoli poslovanje, sa stanovišta države još potpuno nelegalno, FAB petrol već svoju novu marinu Solila reklamira na sajtu Tre Canne (rezidencijalno poslovnog kompleksa u Budvi čiji je investitor takođe kompanija FAB). Zainteresovani pozivaju da već sada rezervišu vezove u njoj jer će ona “ubrzo biti dostupna”. Za razliku od onoga što piše u dokumentaciji upućenoj EPA i Opštini Tivat, iz kompanije-investitora ovdje klijente obavještavaju da će nova marina imati vezove za jahte dužine do 40 metara (duplo veće od onih koji su prijavljeni državi).
Iz Morskog Dobra podsjetili su da su lani sproveli procedure davanja u zakup lokacije na Obali Đuraševiča u Tivtu, označene u Planu objekata privremenog karaktera kao 10.9-pristanište i 10.35 mobilni plutajući pontoni, sa namjenom pristajanja i komercijalnog priveza plovila. Sa FAB Petr olom je 8.juna 2018. sklopljen ugovor „kojim se preciziralo da je predmet korišćenja akvatorijum ispred postojećeg izgrađenog betonskog pristaništa na k.p. 1539/1 KO Đuraševići u dužini od 150m, površine 3.900m2 na lokalitetu Stara Račica-Solila u kojem se postavljaju dva mobilna plutajuća pontona dimenzija 50 x 4 m za čiju je realizaciju neophodna Izrada procjene uticaja na životnu i prirodnu okolinu.“
„Kao sastavni djelovi ugovora, urbanističko tehničkim uslovima…propisali su se uslovi (mjere zaštite, izrada procjene, materijalizacija, neophodne saglasnosti nadležnih organa i sl.) za dobijanje rješenja o postavljanju privremenog objekta. Isti uslovi preciziraju koje su sve potrebne saglasnosti i dokumenta nadležnih organa po osnovu čega ovo JP može izdati Rješenje o postavljanju privremenog pontonskog privezišta (saglasnost Lučke kapetanije Kotor, Uprave za pomorsku sigurnost, Lučke uprave Kotor, Agencije za zaštitu životne sredine, izrada Glavnog projekta i revizija).Kako je zakupac predmetnih lokacija još u postupku dobijanja neophodne saglasnosti od nadležnih organa, o čemu smo obaviješteni dopisom, istom nije izdato Rješenje o postavljanju i organizaciji pristaništa i privezišta.“- kazala je „Vijestima“ portparolka Morskog Dobra Ivana Lazović.
Istakla je da su stoga tražili reakciju Lučke kapetanije Kotor kojoj su uputili prijavu nelegalnog postavljanja plutajučih objekata u akvatorijumu zaliva. Lazović nije odgovorila na pitanje kada se može očekivati uklanjenje na divlje postavljenih plutajućih gatova, odnosno kada će Morsko Dobro raskinuti ugovor o zakupu ovog dijela obale sa FAB Petrolom zbog nelegalnog postupanja te firme i uzurpacije morskog dobra.
VEĆ DOLAZILO DO OZBILJNIH INCIDENATA U NELEGALNBOJ MARINI
Na ovom dijelu obale Krtola već godinama inače, na divlje funkcioniše “marina Solila” koju je koristila firma Yacht Voyage iz Tivta ruskog državljanina Sergeje Voronkova, što ovaj dio obale zakupljuje od Fab petrola. U toj marini kapaciteta dvadesetak vezova zaa jahte, koje je funkcionisala bez potrebnih papira i dozvola, u dva je navrata dolazilo do ozbiljnih incidenata -krajem 2016. 40-metarska mega jahta „Mona Lisa“ u nevremenu je pokidala svoje vezove i udarala u obalu i okolna plovila, a aprila 2017. ovdje se zapalila i potonula 12-metarska duga jahta „Yulia“ pri čemu se u more izlilo više stotina litara nafte.
Zbog dešavanja na ovoj lokaciji i namjera FAB petrola da još proširi kapacitete marine koja nema niti jednu dozvolu, već su se bunili mještani Krtola koji imaju imovinu u blizini ove lokacije i koji smatraju da ih takve aktivnosti podgoričke firme ugrožavaju. Uprkos tome, i činjenici da se nelegalna marina u kojoj su se događali ozbiljni incidenti nalazi na pragu međunarodno zaštićenog parka prirode – rezervata Solila, niko od nadležnih u državi do danas nije zaustavio izgradnju i korišćenje „marine Solila“.
Pred nama je nekoliko dana koji donose pravu zimu. Godina je počela uz pravo zimsko vrijeme. Hladnoća početkom januara je nešto što očekujemo, treba naglasiti da će idućih dana biti prilično hladno, posebno na Jadranu gdje će osjećaj hladnoće povremeno dodatno pojačavati jaka i olujna bura, poručuju meteorolozi.
U petak u južnim i centralnim predjelima očekuje nas promjenljivo oblačno sa sunčanim periodima i hladno. Na sjeveru pretežno oblačno i veoma hladno, uz provijavanje slabog snijega. Vjetar umjeren do jak, na udare ponegdje i veoma jak, sjeverni i sjeveroistočni. Jutarnja temperatura vazduha -14 do 2, najviša dnevna -11 do 6 stepeni.
I servis Severe Weather Europe javlja kako naše krajeve idućih dana očekuje pravo zimsko vrijeme, koje bi moglo potrajati sve do sredine januara.
Očekuju se temperature niže od prosjeka za ovo doba godine.
Very didactic satellite animation of an Arctic outbreak moving across the Balkan peninsula and Mediterranean today. Cold winds across the Adriatic are resulting in sea-effect snowfall inzto south-central Italy, while deep Lee cyclone is moving over Greece! pic.twitter.com/yF66bQaUui
— severe-weather.EU (@severeweatherEU) January 3, 2019
Novoosnovana ukrajinska aviokompanija SkyUp Airlines tokom predstojeće ljetnje IATA sezone otvoriće redovne letove iz četiri grada u Ukrajini za aerodrom Podgorica.
Kako je juče najavljeno iz SkyUpa, dobili su dozvole ukrajinskih vazduhoplovnih vlasti za otvaranje linija za Podgoricu iz Kijeva, Ljvova, Harkova i Zaporižje. Planirano je da linija Kijev –Podgorica saobraća tri puta nedjeljno, dok će se iz ostala tri ukrajinska grada za crnogorski glavni grad letjeti po dva puta sedmično. Ukrajinske vlasti Sky Upu su izdale dozvole da sa tim linijama počne već od starta ljetnje IATA sezone 31.marta.
Inače, Sky Up je ove godine osnovan kao čarter aviokompanija, ali ima namjeru da uskoro počne da obavlja i redovne letoive, kakvi su oni koje su već najavili za Podgoricu. Ta kompanija posjeduje flotu od tri aviona tipa „Boing 737-800“ i jednog „Boinga 737-700“, a naručila je još ukupno pet potpuno ovih „Boinga 737 MAX“ koji tek treba da joj budu isporučeni od poznatog istoimenog američkog proizvođača vazduhoplova.
Tokom vladavine Envera Hodže, albanskog komunističkog diktatora, mora Albanije bila su van domašaja običnog stanovništva sa striktnim naredbama da se upuca svako ko bude ronio bez dozvole.
U prethodnih 28 godina situacija se promijenila, a obala Albanije je otvorena za sve – ronioce, turiste, istraživače, arheologe, ali i lovce na blago koje se nalazi u njenim vodama.
Neistražene vode Albanije dom su brojnih relikvija koje dokumentuju turbulentnu prošlost zemlje, potopljeni brodovi, ilirska keramika i skrivena blaga kriju mnoštvo tajni i priča o ljudima koji su prešli ove vode tokom proteklih vjekova.
Neritan Čeka, lokalni arheolog jedan je od rijetkih koji se zalaže za preduzimanje hitnih mjera kako bi se zaštitila neprocjenjiva baština koja se nalazi pod vodom.
“Veći dio tog bogatstva leži na dubini od 20 do 30 metara i lako je dostupan čak i bez posebne opreme. Mnogo toga je već nestalo bez traga“, kaže on.
Početkom osamdesetih godina, pod budnim okom pristalica Envera Hodže, određenim arheolozima i vojnicima bilo je dozvoljeno da prodru u dubine i tada je Neritan prvi put ugledao blago koje je morsko dno krilo.
“Vidio sam neobično bogatstvo, amfore, keramiku, arheološke objekte koji danas više ne postoje. Timovi evropskih, pa čak i albanskih ronilaca su potom počeli da pljačkaju to na varvarski način“.
U posljednjih deset godina, američka Nautička fondacija sprovela je eskpedicione ture duž obale i otkrila 40 brodskih olupina u neposrednim teritorijalnim vodama. Neke od pronađenih olupina datiraju iz 7. vijeka prije nove ere, pa sve do brodova iz Prvog i Drugog svjetskog rata.
Među skeletima ovih brodova nalaze se i bezbrojne rimske amfore i nekoliko vaza koje se na crnom tržištu u Albaniji mogu naći za oko 100 eura. Mnogi vrhunski restorani ponosno ih prikazuju dok se neki artefakti šalju u London gdje se preprodaju i za deset puta veći iznos.
Najbolji primjer je olupina austrougarskog broda SS Linz koji je potonuo sa hiljadu putnika. Pirati su pokupili sve dragocjenosti koje su danas izložene u privatnom muzeju u Austriji.
Osim prodaje muzejima, mnogi ratni brodovi se lišavaju visokokvalitetnog čelika jer čelik proizveden prije nuklearnih eksplozija u svijetu nema nikakvu radioaktivnost i može se koristiti za osjetljivu medicinsku i naučnu opremu.
Jedan takav brod je mađarsko-hrvatski parobrod „Pozzoni“ koji je potonuo pored obale Drača 1916. godine. Kada je prvi put otkriven 2013. godine moglo se vidjeti da je ostao netaknut, ali samo tri godine nakon toga od njega nije ostalo ništa. Sličnu sudbinu doživio je i brod „Po“, italijanski medicinski brod koji je potonuo 1941. godine pored obale Valone. Otkako se saznalo za njega, njegov trup je potpuno rastavljen, a svi vrijedni predmeni poput telegrafa, svijetla i kompasa su ukradeni i danas se prodaju od pet do 100 hiljada eura.
Nažalost, albanska vlada je prekasno preduzela korake da zaštiti tajne dubokih mora, a u junu 2018. godine usvojen je novi zakon koji klasifikuje brodske olupine kao kulturne spomenike sa strogim dozvolama za ronilačke timove. Lokalna policija takođe sarađuje sa Interpolom u pronalaženju i vraćanju ukradenih artefakata, doduše do sada bez puno uspjeha.
S druge strane, budžet za arheologiju iznosi samo 30 hiljada, pa je jasno da istorija, kultura i očuvanje nisu prioritet albanske vlade.
© BokaNews, 2021
