MALAHNE - foto www.edmiston.com i S.L.
Na udarnom mjestu promenade tivatske marine i nautičkog centra Porto Montenegro, u korenu mula 1, već nekoliko dana ljujuška se jedan od najljepših i najinteresantnijih jahti koje su ove sezone pohodile tu marinu – prelijepa stara tzv. klasična džentlmenska jahta „Malahne“.
Već i površan pogled na atraktivnu staru damu pokazuje da je „Malahne“ nešto sasvim drugačije, ljepše i mnogo plemenitije od bezličnih, konfekcijskih, modernih i ulstarskupih megajahti koje svojim kontroverznim izgledom više govore o (ne)ukusu svojih vlasnika, nego o njihovoj iskrenoj strasti prema brodovima, estetici i pravom uživanju u moru i plovidbi. „Malahne“ sa druge strane, je sve što nove megajahte nisu – skladan, nenametljiv a odmah prepoznatljivo luksuzan brod za opušteno uživanje na moru za sretnike koji ga sebi mogu priuštiti, ili su u stanju „iskrcati“ 154.000 funti koliko košta sedmični najam ovog luksuznog broda.
Elegantne, klasične linije trupa i nadgrađa jahte „Malahne“ (odnosno njen „shipshape“ izgled kako bi to rekli Englezi), poznavaocima odmah otkriva da je u pitanju oldtajmer konstruisan i sagrađen u vrijeme kada su jahte zaista bili brodovi, a ne plutajuća zabavišta i luna parkovi kakve su većinom moderne superjahte.
„Malahne“ ima dugu i bogatu istoriju jer je za njom čak 81 godina plovidbe svjetskim morima. Ova jahta sagrađena je i porinuta u more 1937.godine, od strane za jahte čuvenog britanskog specijalizovanog projektantskog biroa i brodogradilišta Camper&Nicholson. Luksuznu jahtu dizajniranu i dekorisanu u tzv Art Deco stilu kakav je preovlađivao tridesetih godina prošlog vijeka, a vrhunac svog izraza našao je u tada impresivnom novom francuskom transatlantiku „Normandie“, naručio je bogati britanski biznismen i nautičar, Vilijam Lorens Stivens.
Pedeset metara duga, 7,9 metara široka i sa gazom od 3,4 metra ova jahta ima deplasman od 475 tona. U šest luskuzno opremljenih kabina brod može primiti do 10 godtiju o kojima brine 11 članova posade. Ovu čelično-aluminijumsku jahtu koja je 2015. u britanskom brodogradilištu Pendennis prošla obiman remont i rekonstrukciju u kojoj joj je u najvećoj meri vraćen originalni izgled iz 1937. , brzinom od 15 čvorova pokreću dva „Caterpillar“ dizel motora. Zanimljivo je da je njena unutrašnjoj u Atr Deco stilu obnovljena po dizajnu i nacrtima Gaja Olivera, čovjeka koji je pored ostaloga, bio dizajner enetrijera za rezidenciju britanskih premijera u Dauning stritu broj 10 u Londonu. „Malahne“ nosi i čitav niza manjihj plovila i sredstava za zabavu na vodi kao i ronilačke opreme, a glava atrakcija je njen 7,5 metara dugi „Cockwells“ brzi gliser, urađen u retro-stilu od posebno pripremljenog mahagonijevog drveta.
Jahta koja se sada ljuljuška na valovima uz gatove Porto Montenegra ima slojevitu prošlost u kojoj je promijenila više vlasnika i nosila je razna imena. „Malahne“ je tako po izbijanju Drugog svjetskog rata 1939., mobilisana u britansku ratnu flotu, dobila je prefiks HMS (His Majesty`s Ship/ Brod Njegovog veličanstva) kojeg nose svi britanski ratni broodovi i služila je kao patrolno plovilo u vodama La Manša. Godine 1940. pred kapitulaciju Francuske, “Malahne” je bila dio flote koju je činilo na stotine manjih i većih jahti, čamaca, ribarica i svega što je moglo ploviti, a koju su Britanci u operaciji “Dynamo”, poslali preko La Manša da sa obala Francuske kod Dankerka, evakuišu na stotine hiljada odsječenih britanskih, francuskih i begijskih vojnika koje su okružili Njemci. Pod konstantim napadima njemačkih aviona ipod kišom bombi, i “Malahne” je na plažama Dankerka ukrcala i u Britaniju evakuisala nekoliko stotina vojnika, a dio te episode iz života ovog broda opisan je i u blokbaster-filmu “Dunkirk” režisera Kristofera Nolana iz 2017. Kao živo svjedočatsvo svoje uloge u operaciji koja je od 26.maja do 4.juna 1940. spasila preko 300 hiljada života savezničkih voinika, “Malahne” i danas na svom pramčanom zatsvnom koplju nosi tzv. “Dunkirk Jack” – plamenac koji su dobili civilni brodovi što su učestvovali u toj, jednoj od najvećih vojnih evakuacija u istoriji. Do kraja rata 1945. “Malahne” je nastavio vojnu službu, ovog puta u Škotskoj u ulozi školskog broda za posade britanskih hidroaviona.
“Malahne” inače, ima slojevitu vezu sa filmskom indsustrijom jer je ovu jahtu početkom šezdesetih kupio poznati holivudski filmski producent Sem Spigel. Ovaj trostruki dobitnik Oskara, svoju je jahtu pretvorio u stjecište filmskog džet-seta, a “Malahne” je tada pored ostaloga, u Persijskom zalivu služila i kao logistički brod- sjedište produkcije, prilikom snimanja Spigelovog velikog hita – ratne epopeje “Lorens od Arabije” sa Piterom O`Tulom u glavnoj ulozi, te Alekom Ginesom i Entonijem Kvinom u sporednim ulogama. Poznati producent potom je na svojoj jahti narednih godina ugošćavao i krstario sa mnogim poznatim glumcima i pjevačima, pa su tako na “Malahne” plovili i Frenk Sinatra, Grejs Keli, Elizabet Tejlor, Kirk daglas, Džek Nikolson… Na ovoj jahti su 1973. čak su snimane i scene filma “The Last of Sheila” sa Rakel Velč i Džejmsom Mejsonom u glavnim ulogama.
Slavnu filmsku jahtu 1983. kupuje jedan saudijski šeik koji joj na žalost, potpuno mijenja izgled i unutrašnjost. Nekadašnju “Malahne” 2009. od Arapa je otkupio britanski nautički preduzetnik Nikolas Edmiston i mukotrpno, nakon nekoliko godina, uspio da brodu vrati slavno ime i do zadnjeg detalja restaurira njegov originalni sjaj. Koliko uspješno – svjedoči i nagrada koju je “Malahne” dobila 2016. kao najbolji ikada izvedeni projekat restauracije jedne klasične jahte.
